#Epidemiya simulyasiyaları üçün SİR modelləri
SİR modeli, yoluxucu virusların və xəstəliklərin modelləştirilməsi üçün istifadə olunan riyazi modellərdir. SİR modelinin 3 əsas veriləni vardır.
- S = Suspectible (Şübhəlilər) - Hal hazırda virusa yoluxma ehtimalı olan fərdlərin sayını göstərir
- İ = İnfected (Yoluxmuş) - Xəstəliyə yoluxmuş aktiv xəstələrin sayını göstərir
- R = Removed (Bitmiş) - Xəstəlikdən sağalmış və ya ölmüş insanların sayını göstərir
Bundan əlavə, epidemiyanı simulyasiya etmək üçün 2 əlavə faktor vardır.
a) b = İnfection rate (Yoluxma dərəcəsi) - Yoluxma dərəcəsini 0 və 1 arasında müəyyən edən kofisent. Modelə input olaraq verilir və seçim istifadəçidən asılıdır
b) y = Recovery rate (Sağalma dərəcəsi) - Sağalma dərəcəsini 0 və 1 arasında müəyyən edən kofisent.
Əhalinin sayını N ilə işarə edirik və N = S + İ + R
Modelin parametrlərinin dəyişimi üçün isə biz 2 ədəd birinci dərəcəli differensial tənliklərdən istifadə etməliyik
- d / dT S = -b * İ * S
Bu ODE , şübhəlilərin yoluxmuş kateqoriyasına keçidini göstərir
- d / dT İ = b * İ * S - y * İ
Bu ODE isə yuxarıdakı prosesin əksini, yəni yoluxmuş xəstələrin bitmiş kateqoriyasına keçidini göstərir