|
1 |
| -# Preface |
| 1 | +# Оршил |
2 | 2 |
|
3 |
| -The book **Programming Basics with Java** introduces the readers to writing **programming code** at a beginners level (basic coding skills), working with **the development environment** (IDE), using **variables** and data, **operators** and **expressions**, working with the **console** (reading input data and printing output), using **conditional statements** (**`if`**, **`if-else`**, **`switch-case`**), **loops** (**`for`**, **`while`**, **`do-while`**, **`foreach`**) and **methods** (declaring and calling methods, passing parameters, and returning values). This book teaches **basic coding skills**, using the programming language **Java** and the development environment **IntelliJ IDEA**. The learning material covered in this book delivers the basic training that is needed for a furthermore in-depth study of programming and prepares the reader for the practical exam at SoftUni. |
| 3 | +**Java Программчлалын Үндсүүд** ном нь уншигчидыг анхан түвшинд **программчлалын код** (код бичих суурь чадварууд) бичих, **хувьсагчид** (variables), ба өгөгдөл, **оператор** (operators), **илэрхийллүүд** (expressions) ашиглан **хөгжүүлэлтийн орчин** (IDE)-той ажиллах, **нөхцөлт мэдэгдэл** (**`if`**, **`if-else`**, **`switch-case`**), **гогцоо** (**`for`**, **`while`**, **`do-while`**, **`foreach`**), **аргууд** (аргуудаа зарлах ба дуудах, параметрүүдээ батлах, утгуудаа буцаах) ашиглан **консол** (орц болсон өгөгдлийг уншиж, гарцыг хэвлэх)-той ажиллах арга барилтай танилцуулна. Энэхүү ном программчлалын **Java** хэл ба хөгжүүлэлтийн **IntelliJ IDEA** орчин ашиглаж **код бичих суурь чадварууд**-ыг заана. Энэхүү номд ашигласан сургалтын материалууд нь суралцагч программчлалыг цаашид илүү гүнзгийрүүлж судлахад шаардагдах суурь сургалт болж, SoftUni-ийн шалгалтанд бэлдэнэ. |
4 | 4 |
|
5 | 5 | <table><tr><td><img src="/assets/alert-icon.png" style="max-width:50px" /></td>
|
6 |
| -<td>This book only gives you <b>the first steps to programming</b>. It covers basic skills that you must develop for years, to reach a high enough level and start working as a programmer.</td></tr></table> |
| 6 | +<td>Энэхүү ном таныг <b>программчлалын анхны алхамд тань хөтөлнө</b>. Энэ ном танд илүү өндөр түвшинд хүрч, программистаар ажиллах эхлэл болсон, олон жилийн туршид хөгжүүлэх суурь ур чадваруудыг танилцуулна.</td></tr></table> |
7 | 7 |
|
8 |
| -The book is used as an unofficial **textbook for school-level programming courses**: in the high schools, studying professions like **Programmer**, **Application Programmer** and **System Programmer**, as well as an additional teaching tool in the initial programming courses at the **secondary schools, mathematical and professional high schools**. |
| 8 | +Энэ номыг албан бусаар **дунд сургуулийн программчлалын хичээлийн сурах бичиг** маягаар ашигладаг. Тухайлбал ахлах ангиудад **Программист**, **Аппликэйшнийн Программист**, **Системийн Программист** зэрэг хичээлийн хүрээнд, мөн **дунд сургууль, математикийн гүнзгийрүүлсэн ба мэргэжлийн сургалттай ахлах сургуулиудын** программчлалын анхан шатны хичэлүүдэд гарын авлага болгох боломжтой. |
9 | 9 |
|
10 |
| -## Who is This Book Intended for? |
| 10 | +## Энэ ном хэнд зориулагдсан бэ? |
11 | 11 |
|
12 |
| -This book is suitable for **absolute beginners in programming** who want to try what programming is and learn the basic constructions for writing program code used in software development, regardless of the programming language and the technologies used. The book gives a **solid basis** of practical skills that you can use in any future training in programming and software development. |
| 12 | +Энэхүү ном ашиглах программчлалын хэл, технологиосоо үл хамааран программчлал гэж юу вэ гэдгийг анхлан туршиж үзэх, программ хангамж хөгжүүлэлтийн код бичих үндсүүдийг суралцах гэж буй **анхлан суралцагчдад** зориулагдсан. Уг ном танд ирээдүйд программчлал, програм хангамж хөгжүүлэлтдээ ашиглах практик ур чадваруудын **бат суурь** өгнө. |
13 | 13 |
|
14 |
| -## Why Did We Choose Java? |
| 14 | +## Бид яагаад Java-г сонгох болов? |
15 | 15 |
|
16 |
| -For this book, we choose the **Java** because it is a **modern programming language** for high-level programming, open-source, easy to learn, and **suitable for beginners**. Using Java is **widespread**, with a well-developed ecosystem, numerous libraries and technology frameworks, and accordingly, it gives many **perspectives** for development. Java combines paradigms of procedural, object-oriented, and functional programming in a modern way with easy syntax although it is more descriptive than Python and JavaScript. In this book, we will use **Java** language and **IntelliJ IDEA** development environment, which are available for free. |
| 16 | +**Java** хэл нь өндөр түвшний программистуудад зориулагдсан **программчлалын орчин үеийн хэл**, нээлттэй эхийн, сурахад хялбар, **анхлан суралцагсдад тохиромжтой** учир бид энэ номд уг хэлийг сонгосон. Java-ийн хэрэглээ **өргөн**, экосистем нь сайн хөгжсөн, мэдээллийн сан, технологийн фрэймвөрк олонтой учир хөгжүүлэлт хийх **боломжууд** сайтай байдаг. Java нь Python, JavaScript хэлнүүдээс илүү дүрслэлтэй атлаа процедурын, обьект хандалтат, функциональ программчлалын парадгимуудыг хялбар синтаксуудтай орин үеийн маягаар хослуулдаг. Энэхүү номд бид аль аль нь үнэгүй **Java** хэл, **IntelliJ IDEA** хөгжүүлэлтийн орчныг ашиглана. |
17 | 17 |
|
18 |
| -As we will explain more about later, **the programming language you start with does not make a significant difference** in the process of learning to code, but you still need to choose one. For this book, we will focus specifically on Java. |
| 18 | +Код бичиж сурах үйл явцад **программчлалын аль хэлнээс эхлэх вэ гэдэг нь айхтар ялгаагүй** ч аль нэгийг нь сонгох ёстой гэдгийг хожуу хэдүүлээ үзнэ. Энэхүү номын хувьд бид Java хэлд төвлөрнө. |
19 | 19 |
|
20 |
| -## The Book in Other Programming Languages |
| 20 | +## Программчлалын бусад хэлнүүдийн ном |
21 | 21 |
|
22 |
| -This book on programming for beginners is available in several programming languages (or is in the process of being adapted for them): |
23 |
| -* [Programming Basics with Java (Mongolian)](https://java-book.softuni.mn) |
24 |
| -* [Programming Basics with Python (Mongolian)](https://python-book.softuni.mn) |
| 22 | +Программчлал анхлан судлагчдад зориулагдсан энэхүү ном хэд хэдэн хэлээр гарсан (эсвэл гарахад ойрхон байгаа): |
| 23 | +* [Java Программчлалын Үндсүүд (Mongolian)](https://java-book.softuni.mn) |
| 24 | +* [Python Программчлалын Үндсүүд (Mongolian)](https://python-book.softuni.mn) |
25 | 25 |
|
26 |
| -If you prefer a different language, select it from the list above. |
| 26 | +Хэрвээ та өөр хэлээр үзэх бол дээрх жагсаалтаас сонгоно уу. |
27 | 27 |
|
28 |
| -## Programming is Learned by a Lot of Writing, Not Reading! |
| 28 | +## Программчлалыг уншсанаар биш, маш их бичиж байж сурдаг! |
29 | 29 |
|
30 |
| -If someone assumes they will learn to program by just reading a book, without writing code and solving problems, they are deluding themselves. Programming needs **a lot of practice**, with code writing every day and solving hundreds, even thousands of problems, seriously and persistently for years. |
| 30 | +Хэн нэгэн код бичиж, асуудал шийдэлгүйгээр зүгээр ном уншаад программчлал сурчихна гэж бодож байвал өөрийгөө хуурч буй хэрэг юм. Программчлалыг олон жилийн хугацаанд тууштай байж, нухацтай хандаж, өдөр бүр код бичиж, хэдэн зуу, мянган асуудал шийдэж, **маш их дадлага хийж** байж сурдаг. |
31 | 31 |
|
32 |
| -You need to: **solve a lot of problems**, to make mistakes, to fix, to search for solutions and information from the Internet, to try, to experiment, to find better solutions, to get used to the code, syntax, the programming language, the development environment, to search for errors and debugging the broken code, the algorithmic thinking, breaking the problems into smaller parts, gaining experience and raising your skills every day, because when you learn to write code, this is only the **first step to the profession of the "software engineer"**. You have a lot to learn! |
| 32 | +Та **маш олон асуудал шийдэж**, алдаа гаргаж, алдаагаа засаж, Интернэтээс мэдээлэл, шийдэл хайж, оролдож, туршиж, илүү сайн шийдэл олж, код, синтакс, программчлалын хэл, хөгжүүлэлтийн орчиндоо дасаж, алдаагаа хайж, тасарсан кодоо засаж, алгоримтаар сэтгэж, асуудлыг олон жижиг хэсэгт хувааж, туршлага хуримтлуулж, өдөр бүр чадвараа нэмэгдүүлж байж сурна. Учир нь код бичиж сурах нь **"программ хангамжийн инженер" хэмээх мэргэжлийн эхний алхам** юм. Та маш их зүйл сурах хэрэгтэй болно! |
33 | 33 |
|
34 |
| -We advise the reader, as a minimum, **to try out all the examples from the book**, to play with them, to change them, and test them. Even more important than the examples are **the exercises** because they develop the programmer's practical skills. This book provides nearly **150 practical coding exercises**, so it is a good foundation for developing coding and algorithmic thinking skills. |
| 34 | +Бид уншигч таныг дор хаяж **энэхүү номын жишээнүүдийг ажиллаж**, тэдгээрээр тоглож, өөрчилж, туршиж үзэхийг зөвлөж байна. Жишээнүүдээс илүү чухал зүйл нь **дасгалууд** юм. Учир нь дасгалууд нь программистын практик ур чадваруудыг хөгжүүлдэг. Энэхүү номд ойролцоогоор **код бичих практикийн 150 дасгал** орсон. Эдгээр нь код бичих, алгоритмаар сэтгэж сурах чадварын тань суурийг сайн тавина. |
35 | 35 |
|
36 |
| -**You need to solve all the problems in the book** because programming is learned with practice! The exercises after each topic are carefully selected to cover in-depth the learning material. The purpose of solving all the problems is to provide **complete set of skills for writing programming code** at a beginners level (which is the purpose of this book). |
| 36 | +Программчлалыг дадлага хийж байж сурдаг учир **та энэ номын бүх асуудлыг шийдэх хэрэгтэй**! Судалсан материалаа илүү гүнзгийрүүлэн судлах боломж олгох үүднээс сэдэв бүрийн ард дасгал оруулж өгсөн. Асуудал шийдэхийн зорилго нь танд анхлан суралцагчийнхаа түвшинд **программчлалын код бичих цогц ур чадвар** олгох явдал юм. |
37 | 37 |
|
38 | 38 | </tr></table>
|
39 | 39 | <table><tr><td><img src="/assets/alert-icon.png" style="max-width:50px" /></td>
|
40 |
| -<td><b>Solve all the exercises in the book</b>. Otherwise you won't learn anything! Programming is learned by writing a lot of code and solving thousands of problems!</td> |
| 40 | +<td><b>Ном дахь бүх дасгалыг ажиллаарай</b>. Эс бөгөөс та юу ч сурахгүй! Программчлалыг маш их код бичиж, хэдэн мянган асуудал шийдэж байж сурдаг!</td> |
41 | 41 | </tr></table>
|
0 commit comments