% Frau'lino Julie % August Strindberg
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
eLIBRO
August Strindberg
Fraŭlino Julie
Naturalista tragedio
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
August Strindberg
FRAŭLINO JULIE
Naturalista tragedio
El la sveda tradukis
Paul Nylén kaj S. E. Krikortz (1908)
Lingve reviziis Franko Luin (2001)
eLIBRO
Aranĝis: Franko Luin
ISBN 91-7303-081-3
INKO · SE-13542 TYRESÖ · SVEDIO
FEBRUARO 2001
2
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Personoj
Fraŭlino Julie, 25—jara
Jean, lakeo, 30—jara
Kristin, kuiristino, 35—jara
La agado: en la kuirejo de la grafo, somermeza nokto
3
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Scenejo
Granda kuirejo, kies plafonon kaj flankajn murojn kaŝas drapiroj kaj sufitoj. La malantaŭa muro direktiĝas malrekte internen kaj supren laŭ la scenejo, de maldekstre; sur ĝi maldekstre du bretaroj kun vazoj kupraj, bronzaj, feraj kaj stanaj; la bretoj estas garnitaj per papero, krispita; iom dekstre tri kvaronoj de la granda arkaĵa elirejo kun du vitraj pordoj, tra kiuj oni vidas fontanon kun Amoreto, florantajn siringojn kaj elstaran-tajn piramidajn poplojn.
Maldekstre sur la scenejo la angulo kun granda kahela kameno kun parto de ĝia kapuĉo.
Dekstre elŝoviĝas unu fino de la manĝotablo, el blanka pinligno, de la servistaro kun kelkaj seĝoj.
La kameno estas ornamita per foliriĉaj betulbranĉoj; la planko estas surŝutita per juniperaĵo.
Sur la fino de la tablo granda japana spicoskatolo kun florantaj siringoj.
Glaciŝranketo, tablo por purigi porcelanon, lavostablo.
Granda antikviĝinta sonorigilo super la pordo kaj elbuŝiganta paroltubo sur la maldekstra flanko de la pordo.
4
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin staras apud la kameno kaj fritas en fritpoto; ŝi
estas vestita en hela kotonvesto kaj havas kuirejan an-
taŭtukon antaŭ si; Jean eniras, vestita en livreo, port-
anta paron da grandaj rajdbotoj spronhavaj, kiujn li
metas for de si sur videblan lokon sur la planko.
Jean
ĉi vespere fraŭlino Julie estas denove freneza; tute
freneza!
Kristin
Nu, ĉu vi estas ĉi tie nun?
Jean
Mi akompanis la grafon al la stacidomo, kaj revenan-
te preter la draŝejo, mi eniris kaj dancis, kaj tiam mi
vidis la fraŭlinon gvidanta la dancon kun la arbargar-
disto. Sed kiam ŝi ekvidis min, ŝi kuregis rekte al mi
kaj invitis min por la virinelekta valso. Kaj poste ŝi
valsadis tiel, ke neniam mi partoprenis ion similan. ŝi
estas freneza!
Kristin
Tio ŝi ĉiam estis, sed neniam same kiel dum la lastaj
dek kvar tagoj, post kiam la gefianĉiĝo rompiĝis.
Jean
Ja, kio estas tiu historio? Li ja estis bonkonduta viro,
kvankam li ne estis riĉa. Ha! ili okupas sin per tiom da
strangaĵoj.
Sidiĝas apud la fino de la tablo.
Estas tamen strange, pri la fraŭlino, hm, preferi res-
5
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
ti hejme kun la popolo, ĉu ne?, ol akompani sian pa-
tron por viziti parencojn?
Kristin
ŝi estas sendube iom ĝenata post tiu tumulto kun la
fianĉo.
Jean
Kredeble! Sed li estis viro, fakte kuraĝa viro. ĉu vi
scias, Kristin, kiel tio okazis. Mi vidis tion mem, kvan-
kam mi pretendis, ke mi ne faras.
Kristin
Ne! ĉu vi vidis tion?
Jean
Jes, tion mi faris. — Ili estis en la ĉevaleja korto iun
vesperon kaj la fraŭlino sportekzercis lin, kiel ŝi no-
mis tion — ĉu vi scias, kio tio estis? Jes, ßi igis lin
transkuri la rajdvipon simile al hundo, kiun oni in-
struas salti. Li kuris du fojojn kaj ricevis unu vipoba-
ton ĉiufoje; sed la trian fojon li prenis el ŝia mano la
rajdvipon kaj rompis ĝin en mil pecojn; post tio li for-
iris.
Kristin
ĉu tiel tio okazis! Ho ne! Kion vi diras!
Jean
Jes, tiel okazis tiu afero! — Sed kion bonan vi povas
doni al mi, Kristin?
Kristin
elprenas el la poto kaj antaŭmetas al Jean
Nu, estas nur iom da reno, kiun mi eltranĉis el la bo-
vidaĵo!
Jean
flaras la manĝaĵon
Bele! ¯i estas mia granda delikataĵo!
Palpas la teleron
Sed vi povus esti varmiginta la teleron!
6
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin
Vi ne estas pli facile kontentigebla ol la grafo mem,
kiam li estas en sia kaprica humoro.
Tiras karese liajn harojn.
Jean
kolera
Ne, vi ne taŭzu al mi la harojn! Vi scias, kiel sentema
mi estas.
Kristin
Nu nu, estis nur amo, tion vi ja scias!
Jean manĝas. Kristin malfermas botelon da biero.
Jean
Biero, en la somermeza antaŭvespero; ne, mi dankas
rifuze! Feliĉe mi havas ion pli bonan mem.
Malfermas tirkeston de tablo kaj elprenas botelon da
ruĝa vino kun flava sigelvakso.
La Flava Sigelvakso, vi vidas! — Donu al mi nun gla-
son! Piedan glason, kompreneble, kiam oni trinkas
klase!
Kristin
reiras al la kameno kaj surmetas malgrandan kaserolon.
Dio gardu tiun, kiu havos vin kiel edzo! Tia dorlotu-
lo!
Jean
Ho, babilaĵo! Vi estus sendube ĝoja, se vi povus havi
tian bonmanieran viron, kiel min; kaj mi ne kredas,
ke malutilis al vi, ke oni nomas min via fianĉo!
Gustumas la vinon.
Bona! Tre bona! Nur iom tro malmulte ĉambrumita!
Varmigas la glason per la mano.
Tion ĉi ni aĉetis en Dijon. ¯i kostis kvar frankojn po
unu litro sen vitro; kaj krom tio aldoniĝas la dogano!
— Kion vi kuiras nun, kio odoras tiel infere?
7
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin
Ho, tio estas ia diablaĵo, kiun la fraŭlino uzos por
Diana.
Jean
Vi devas esprimi vin bonzorge, Kristin! Sed kial vi
kuiru por la hundino en la antaŭvespero de festo? ĉu
ĝi estas malsana?
Kristin
Jes, ŝi estas malsana! ŝi ŝteliĝis eksteren kun la mopso
de la barilporda dometo — nun malfeliĉo okazis —
kaj tion la fraŭlino ne volas toleri.
Jean
La fraŭlino certe estas aroganta en kelkaj rilatoj kaj
tro malmulte fiera en aliaj, same kiel la grafino dum
ŝi vivis. ŝi fartis plej bone en la kuirejo kaj la brutejo, sed ŝi neniam volis veturi per nur unu ĉevalo; ßi portis malpurajn manumojn, sed sur la butonoj devis esti
la grafa krono. — La fraŭlino, se ni parolu nun pri ŝi,
ne prizorgas sin kaj sian personon. Mi volus diri, ke
ŝi ne estas distingita. ĵus, kiam ŝi dancis en la draŝe-
jo, ŝi fortiris de la flanko de Anna la arbargardiston
kaj mem lin invitis danci. Ni ne agus en tia maniero;
sed tiel estas; kiam gesinjoroj volas montri sin malal-
taj — tiam ili fariĝas malaltaj! Sed belega ŝi estas!
Luksa! Ha! Kiaj ŝultroj! kaj — kaj tiel plu!
Kristin
Ho ja, ne tiom fanfaronu! Mi tamen aŭdis, kion diras
Klara, kiu ŝin vestis.
Jean
E˛, Klara! Vi estas ĉiam ĵaluzaj unu al la alia! Mi, kiu
rajdis kun ŝi … Kaj ankaŭ kiel ŝi dancas!
Kristin
Aŭdu, Jean! ĉu vi ne volos danci kun mi, kiam mi es-
tos preta?
Jean
Jes, kompreneble mi volos.
8
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin
ĉu vi promesas tion?
Jean
Promesas? Kiam mi diras, ke mi faros, tiam mi faros!
Nun vi havu dankon por la manĝo. Estis tre agrable!
Enmetas la korkon en la botelon.
La fraŭlino en la pordo, parolas eksteren
Mi baldaŭ revenos! Vi jam iru!
La fraŭlino envenas; aliras al Kristin apud la spegulo
Nu! ĉu vi estas preta?
Kristin
Signalas, ke Jean ĉeestas
Jean
kavalire
ĉu sekretojn vi havas, sinjorinoj?
La fraŭlino batas lin en la vizaĝo per sia poŝtuko.
Kia scivolulo!
Jean
Ha, kiel bonodoris tiu violaĵo!
La fraŭlino kokete
Senhonte! ĉu vi komprenas la parfumojn ankaŭ?
Danci, tion vi scias bone … nun ne rigardu! foriru.
Jean
arogante, ĝentile
ĉu ian sorĉosupon vi kuiras, sinjorinoj, en la somer-
meza nokto? Ion por antaŭdiri! la stelon de feliĉo, en
kiu oni povas vidi sian estontan fianĉon!
La fraŭlino akre
Se li povos vidi tion, li devos havi bonajn okulojn!
Al Kristin
Verŝu en trionlitran botelon kaj korku bone! — Nun
venu danci ŝotiŝon kun mi, Jean …
9
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
prokrastante
Mi ne volas esti malĝentila al iu, sed tiun ĉi dancon
mi promesis al Kristin …
La fraŭlino Nu, ŝi povos ja havi alian; ĉu ne, Kristin? ĉu vi ne volas prunti Jean-on al mi?
Kristin
Tio ne dependas de mi. Se vi, fraŭlino, estas tiel mal-
fiere afabla, tiam ne decas, ke li rifuzu. Vi iru! kaj dan-ku ankoraŭ por la honoro.
Jean
Por sincere diri, sen voli ofendi, mi dubas tamen, ĉu
estas saĝe, ke vi, fraŭlino Julie dancas du fojojn sin-
sekve kun la sama kavaliro, precipe ĉar la popolo ne
malrapidas fari komentariojn …
La fraŭlino ekkoleras
Kion? Kiajn komentariojn? Kion vi volas diri?
Jean
cedeme
ĉar vi, fraŭlino, ne volas kompreni, mi devas do pa-
roli pli klare. Aspektas malbone preferi unu el siaj
subuloj antaŭ aliaj, kiuj atendas saman neordinaran
honoron …
La fraŭlino Preferi! Kiaj pensoj! Mi estas mirigita! Mi, la domes-trino, honoras per mia ĉeesto la dancadon de la po-
polo, kaj kiam nun fakte mi volas danci, tiam mi vo-
las danci kun homo scianta konduki, tiel ke mi evitu
fariĝi ridinda.
Jean
Kiel vi, fraŭlino, ordonas! Mi estas preta vin servi!
La fraŭlino afable
Ne komprenu tion kiel ordono! Hodiaŭ vespere ni
10
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
festas kiel gajaj homoj kaj formetas ĉian rangon! Jen,
donu al mi la brakon! Ne estu maltrankvila, Kristin!
Mi ne forprenos vian fianĉon!
Jean
donas sian brakon kaj elkondukas la fraŭlinon.
Pantomimo
Estas ludata tiel kiel se la aktorino efektive estus sola en la ĉambro; turnas, se bezone, la dorson al la publiko; ne elrigardas en la salonon; ne rapidas, kvazaŭ ŝi
timus, ke la publiko estos malpacienca.
Kristin
Sola. Mallaŭta muziko de violono de malproksime laŭ
takto de ŝotiŝo.
Kristin
kantetanta laŭ la muziko; malplenigas la tablon post
la manĝo de Jean, lavas la teleron ĉe la akvostablo,
viŝas kaj enmetas en ŝrankon.
Post tio ŝi demetas de si la kuirejan antaŭtukon, elpre-
nas el tirkeston de tablo malgrandan spegulon, metas
ĝin kontraŭ la kruĉon kun siringoj sur la tablo; ekbruli-
gas seban kandelon kaj varmigas harpinglon, per kiu ŝi
krispigas la harojn de la frunto.
Poste eksteren en la pordo aŭskultante. Revenas al la
tablo. Trovas la forgesitan naztukon de la fraŭlino, fla-
ras ĝin; poste ŝi etendas ĝin, kvazaŭ enpensiĝe, streĉas
ĝin, glatigas per la mano kaj faldas ĝin je kvar partoj
k. t. p.
* * * 11
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
eniras sola
Ja, sed ŝi estas freneza! Tia maniero danci! Kaj la po-
polo staras mokridante al ŝi malantaŭ la pordoj. Kion
vi diras pri tio, Kristin?
Kristin
Ha, estas ja ŝia periodo nun, kaj tiam ŝi estas ĉiam tiel stranga. Sed ĉu vi volas veni danci kun mi nun?
Jean
Vi ne estas kolera al mi, ĉar mi lasis vin sidi …
Kristin
Neniel! — Ne pro tia bagatelo, tion vi certe scias; kaj
mi ankaŭ konas mian lokon …
Jean
metas la manon ĉirkaŭ ŝia talio
Vi estas saĝa knabino, Kristin, kaj vi estos bona edzi-
no …
La fraŭlino eniras; malagrable surprizita; per pena ŝercemo Vi estas ĝuste ĉarma kavaliro — kiu forkuras de via
sinjorino.
Jean
Male, fraŭlino Julie, kiel vi vidas, mi rapidis trovi
mian lasitan!
La fraŭlino preterturnas la aferon
Sciu, vi dancas kiel neniu alia! — Sed kial vi estas en
livreo dum antaŭvespero de festo! Demetu tion tuj!
Jean
Tiam mi devas peti, fraŭlino, ke vi foriru dum mo-
mento, ĉar mia nigra surtuto pendas ĉi tie …
iras dekstren kun gesto
La fraŭlino ĉu mi ĝenas vin? Por ŝanĝi surtuton! Eniru en vian ĉambron do kaj revenu! Aŭ vi povas resti, kaj mi tur-nos la dorson.
Jean
Kun via permeso, fraŭlino!
12
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
iras dekstren; oni vidas lian brakon, kiam li ŝanĝas
surtuton
La fraŭlino al Kristin
Aŭdu Kristin; ĉu Jean estas via fianĉo, ĉar li estas tiel intima?
Kristin
Fianĉo? Jes, se oni tiel volas! Ni nomas ĝin tiel.
La fraŭlino Nomas?
Kristin
Nu, la fraŭlino mem havis ja fianĉon kaj …
La fraŭlino Jes ni estis fianĉigitaj vere.
Kristin
Sed tio fariĝis ja nenio malgraŭ tio.
Jean
eniras; en nigra longsurtuto kaj nigra melonĉapelo
La fraŭlino Trés gentil; monsieur Jean! Trés gentil!
Jean
Vous voulez plaisanter, madame!
La fraŭlino Et vous voulez parler francais! Kie vi lernis ĝin?
Jean
En Svisujo dum mi estis ”sommelier” en unu el la plej
grandaj hoteloj de Lucerno!
La fraŭlino Sed vi aspektas ja kiel ”gentleman” en tiu redingoto!
ĉarme!
sidiĝas apud la tablo
Jean
Ho, vi flatas!
La fraŭlino ofendite
Flatas vin?
Jean
Mia natura modesteco malpermesas al mi kredi, ke vi
diras verajn ĝentilaĵojn al tia homo kiel mi, kaj tial mi permesis al mi supozi, ke vi troigis, aŭ kiel ĝi ankaŭ
estas nomata flati!
13
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Kie vi lernis esprimi la parolojn tiamaniere? Vi sendube vizitis la teatrojn multe?
Jean
Ankaŭ tion! Mi vizitis multajn lokojn, mi!
La fraŭlino Sed vi ja naskiĝis en ĉi tiu regiono, ĉu?
Jean
Mia patro estis taglaboristo ĉe la advokatfiskalo ĉi
proksime, kaj mi jam vidis la fraŭlinon kiel infanon,
kvankam la fraŭlino min ne rimarkis!
La fraŭlino Ne, efektive!
Jean
Jes, kaj mi rememoras speciale unu fojon. Ja, tion mi
ne povas rakonti!
La fraŭlino Tamen jes! Faru! ĉu? Faru escepton al regulo!
Jean
Ne, mi fakte ne povas nun! Alian fojon, eble.
La fraŭlino ”Alia fojo estas fripono”. ĉu estas tiel danĝere nun?
Jean
Danĝere ne estas, sed min ĝenas! — Rigardu tiun tie!
Montras al Kristin, kiu endormiĝis en seĝo apud la ka-
meno.
La fraŭlino Estos agrabla edzino, tiu! Povas esti ke ŝi ankaŭ ron-kas?
Jean
Tion ŝi ne faras, sed ŝi parolas en dormo.
La fraŭlino cinike
Kiel vi scias, ke ŝi parolas en dormo?
Jean
senhonte
Mi aŭdis!
Paŭzo, dum kiu ili rigardas unu la alian.
La fraŭlino Kial vi ne sidiĝas?
Jean
Tion mi ne povas permesi al mi en via ĉeesto!
14
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Sed se mi ordonas tion?
Jean
Tiam mi obeas!
La fraŭlino Do, sidiĝu! — Sed atendu! ĉu vi povas doni al mi ion por trinki unue?
Jean
Mi ne scias, kion ni povas havi en tiu glacikesto. Mi
pensas, ke estas nur biero.
La fraŭlino Tio ne estas ”nur”! kaj mi havas tiel simplan gusto-senton, ke mi preferas ĝin al vino.
Jean
elprenas el la glacikesto botelon da biero, kiun li mal-
fermas; serĉas en la ŝranko glason kaj teleron, servas.
Bonvolu!
La fraŭlino Dankon! ĉu vi ne volas trinki mem?
Jean
Mi ne tre ŝatas bieron, sed se la fraŭlino ordonas!
La fraŭlino Ordonas? — ŝajnas al mi, ke vi povas, kiel ĝentila kavaliro, fari societon al via sinjorino.
Jean
Tio estas tre ĝusta rimarko!
Malfermas ankoraŭ unu botelon, prenas glason.
La fraŭlino Trinku nun je mia sano!
Jean
ŝanceliĝas
La fraŭlino Mi kredas, ke la plenkreskulo estas timema!
Jean
surgenue, ŝercante parodie; levante sian glason
Je la sano de mia ordonantino!
La fraŭlino Brave! Nun vi kisu mian ŝuon ankaŭ, kaj la pentraĵo estos plensukcesa.
Jean
ŝanceliĝe, sed poste kuraĝe kaptante ŝian piedon, kiun li kisas malpeze.
15
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Perfekte! Vi estus fariĝinta aktoro.
Jean
stariĝas
Tio ĉi ne plu konvenas, fraŭlino; iu povus veni kaj
vidi nin.
La fraŭlino ĉu tio gravus?
Jean
ĉar la bienhomoj kalumnie babilas, tute simple! Kaj
se la fraŭlino scius, kiel rapide ĵus iliaj langoj moviĝis tie supre, tiam …
La fraŭlino Kion ili diris do? Rakontu al mi! — Sidiĝu nun!
Jean
sidiĝas
Mi ne volas ofendi vin, sed ili uzis esprimojn, kiuj
ĵetis suspektojn tiaspecajn, ke … ja tion vi povas kom-
preni mem! Vi ne estas infano, kaj kiam oni vidas sin-
jorinon trinkantan sola kun viro — eĉ se estas dom-
servisto — nokte — oni …
La fraŭlino Oni kion! Kaj cetere ni ne estas solaj. Kristin ja ĉeestas.
Jean
Dormanta, jes!
La fraŭlino Do mi vekos ŝin!
stariĝas
Kristin! ĉu vi dormas!
Kristin
en la dormo
Bla — bla — bla — bla!
La fraŭlino Kristin! — ŝi povas dormi!
Kristin
en la dormo
La botoj de la grafo estas purigitaj — ekkuiri la kafon
— tuj, tuj, tuj, — ho ho — puh!
16
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino prenas ŝian nazon
ĉu vi volas vekiĝi!
Jean
severe
Oni ne ĝenu dormanton!
La fraŭlino akre
Kion!
Jean
Kiu staris apud la kuirforno la tutan tagon, tiu povas
esti laca, kiam venas la nokto. Kaj la dormon oni res-
pektu …
La fraŭlino transturnas la aferon
Tio estas bela penso, kaj ĝi honoras vin — dankon
pro tio!
donas al Jean la manon
Venu nun eksteren kaj kolektu por mi iom da sirin-
goj!
Dum la sekvanta tempo Kristin vekiĝas, pasas dorme-
ma dekstren por kuŝiĝi.
Jean
Kun la fraŭlino?
La fraŭlino Kun mi!
Jean
Tio ne konvenas! Absolute ne!
La fraŭlino Mi ne povas kompreni viajn pensojn. ĉu estus eble, ke vi imagas al vi ion?
Jean
Ne! mi ne, sed la homoj.
La fraŭlino Kion? Ke mi estus enamiĝinta al la servisto?
Jean
Mi ne estas tromemfida viro, sed oni vidis ekzem-
plojn — kaj al la bienpopolo nenio restas sankta!
17
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Vi estas aristokrato, mi kredas!
Jean
Jes, tia mi estas.
La fraŭlino Mi malsupreniros …
Jean
Ne malsupreniru, aŭskultu mian konsilon! Neniu
kredos, ke vi memvole malsupreniras; la popolo ĉiam
diros, ke vi malsuprenfalas!
La fraŭlino Mi havas pli altajn pensojn pri la popolo ol vi! Venu kaj provu! — Venu!
ŝi englutas lin per siaj okuloj
Jean
Sciu, ke vi estas stranga!
La fraŭlino Povas esti! Sed tia vi ankaŭ estas! ĉio estas stranga cetere! La vivo, la homoj, ĉio estas naĝanta miksaĵo,
kiu peliĝas, peliĝadas antaŭen sur la akvo, ĝis ĝi sub-
akviĝas, subakviĝadas! Mi havas sonĝon, kiu revenas
de tempo al tempo; kaj kiun mi rememoras nun. Mi
sidas rampinta supren sur kolono kaj ne vidas eblon
veni malsupren; mi eksentas kapturniĝon, kiam mi ri-
gardas malsupren, kaj malsupren mi devas veni, sed
mi ne havas kuraĝon ĵeti min suben; mi ne povas re-
teni min kaj mi deziregas fali; sed mi ne ekfalas. Kaj
tamen mi ne havos trankvilon antaŭ ol mi iros mal-
supren, ne havos ripozon antaŭ ol mi iros malsupren,
malsupren sur la terfundon! Kaj se mi estos atinginta
la terfundon, mi volus eniĝi en la teron … ĉu vi sen-
tis ion tiaspecan?
Jean
Ne! Mi kutimas sonĝi, ke mi kuŝas sub alta arbo en
malluma arbaro. Mi volas leviĝi, leviĝi sur la supron
por ĉirkaŭrigardi la luman pejzaĝon, kie la suno bri-
18
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
las, rabi la birdneston tie supre, kie troviĝas la oraj
ovoj. Kaj mi surrampas, surrampadas, sed la trunko
estas tiel dika, tiel glata, kaj tiel malproksima estas la unua branĉo. Sed mi scias, ke se mi atingus nur la
unuan branĉon, mi marŝus al la supro, kvazaŭ sur
ŝtupetaro. Ankoraŭ mi ne atingis ĝin, sed mi ĝin atin-
gos, eĉ se nur en sonĝo!
La fraŭlino Jen mi staras babilante pri sonĝoj kun vi. Venu nun!
Nur en la parkon!
ŝi prezentas al li sian brakon, kaj ili iras.
Jean
Ni dormos sur naŭ somermezaj floroj hodiaŭ nokte,
kaj ni sonĝos la estonton, fraŭlino!
La fraŭlino kaj Jean turnas sin en la pordo. Jean tenas
la manon antaŭ unu okulo.
La fraŭlino Lasu min vidi, kion vi ekhavis en la okulo!
Jean
Ho, estas nenio — nur polvero — tio tuj pasos.
La fraŭlino La maniko de mia vesto vin ekfrotetis; sidiĝu nun, kaj mi helpos vin!
Prenas lian brakon kaj sidigas lin, ekkaptas lian kapon
kaj klinas ĝin malantaŭen; per la ekstremaĵo de la poŝ-
tuko ŝi provas forigi la polveron.
Sidu senmove nun; tute senmove!
Ekfrapas lian manon.
Jen! volu obei! — Mi kredas, ke li tremas, la granda
forta viro!
Prempalpas lian brakon.
Kun tiaj brakoj!
19
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
avertante
Fraŭlino Julie!
La fraŭlino Jes, monsieur Jean.
Jean
Attention! Je ne suis qu’un homme!
La fraŭlino Bonvolu sidi trankvile! — Jen! Nun ĝi estas for! Kisu mian manon, kaj danku min!
Jean
stariĝas
Fraŭlino Julie! Aŭskultu min! Kristin jam foriris por
kuŝiĝi. — Bonvolu aŭskulti min!
La fraŭlino Kisu unue mian manon!
Jean
Aŭskultu min!
La fraŭlino Kisu unue mian manon!
Jean
Jes, sed kulpigu vin mem!
La fraŭlino Pro kio?
Jean
Pro kio? ĉu vi estas infano ĉe dudekkvin jaroj? ĉu vi
ne scias, ke estas danĝere ludi kun la fajro?
La fraŭlino Por mi ne; mi estas asekurita!
Jean
kuraĝe
Vi ne estas! Kaj se vi estas, tamen estas brulemaĵo en
la proksimeco!
La fraŭlino ĉu tio estas vi?
Jean
Jes! Ne pro tio, ke estas mi, sed pro tio, ke mi estas
juna viro.
La fraŭlino Kun beleta vizaĝo — kia nekredebla tromemfideco!
Iu Don Juan eble! Aŭ iu Jozefo! Mi kredas, je mia fido,
ke li estas iu Jozefo!
20
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
ĉu vi kredas?
La fraŭlino Mi preskaŭ timas!
Jean
kuraĝe aliras kaj volas kapti ŝin ĉirkaŭ la talio por kisi ŝin.
La fraŭlino batas liajn vangojn
Hontu!
Jean
ĉu estas serioze aŭ ŝerce?
La fraŭlino Serioze!
Jean
Sekve ankaŭ ĵus estis serioze! Vi petolas entute tro se-
rioze kaj tio estas la danĝero! Nun mi estas tedita je
la ludo kaj petas senkulpigon, ĉar mi reiros al mia
laboro. La grafo volas rehavi siajn botojn ĝustatem-
pe, kaj noktomezo jam de longe pasis.
La fraŭlino Formetu la botojn!
Jean
Ne! Tio estas mia servado, kiun devas fari, sed mi ne-
niam prenis sur min la taskon esti via kunludulo, kaj
neniam mi povos esti, ĉar mi opinias min tro bona
por tio.
La fraŭlino Vi estas fiera!
Jean
En kelkaj okazoj jes; en aliaj ne.
La fraŭlino ĉu vi iam amis?
Jean
Ni ne uzas tiun vorton, sed mi amis multe da knabi-
noj, kaj unu fojon mi estis malsana pro tio, ke mi ne
povis ricevi tiun, kiun mi volis havi: malsana, aŭdu,
kiel la princoj en Mil kaj unu noktoj! kiuj ne povis
manĝi nek trinki pro nura amo!
La fraŭlino Kiu estis ŝi?
21
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
silentas
La fraŭlino Kiu estis ŝi?
Jean
Tion vi ne povas devigi min diri.
La fraŭlino Se mi petas vin kiel egalulo, petas — amikon! Kiu estis ŝi?
Jean
ŝi estis vi!
La fraŭlino eksidiĝas
Kiel strange!
Jean
Jes, se vi volas tiel diri! Estis ridinde! — Jen aŭdu, tio estis la historio, kiun mi ĵus ne volis rakonti, sed nun mi rakontos ĝin!
ĉu vi scias, kiel la mondo aspektas de tie malsupre
— tion vi ne scias! Simile al akcipitroj kaj falkoj, kies dorsojn oni malofte povas vidi, ĉar ili flugas tie supre!
Mi vivis en la dometo de taglaboristo, kun sep gefra-
toj kaj unu porkido, ekstere sur la griza plugkampo,
kie kreskis neniu arbo! Sed de la fenestroj mi vidis la
ŝtonmuron de la parko de la grafo, kun la pomarboj
surpende. Tio estis la ĝardeno de la paradizo; kaj tie
staris multe da malbonaj anĝeloj kun brulflamantaj
glavoj, kiuj gardis ĝin. Sed malgraŭ ĉio mi kaj aliaj
buboj trovis la vojon al la arbo de la vivo — nun vi
min malestimas —
La fraŭlino Ha! Pomojn ŝtelas ja ĉiuj buboj.
Jean
Tiel vi povas diri nun, sed vi malestimas min en ĉiu
kazo. Tute egale! Unu fojon mi envenis en la paradi-
zon kun mia patrino por sarki la cepobedojn. Apud la
plantejoj de la ĝardeno staris turka pavilono en la
22
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
ombro de jasmenoj kaj kovrita per kreskanta lonice-
ro. Mi ne sciis, por kio ĝi povas esti uzata, sed mi ne-
niam estis vidinta tiel belan konstruaĵon. Homoj eni-
ris tien kaj poste eliris, kaj iun tagon la pordo restis
nefermita. Mi enŝteliĝis kaj vidis, ke la muroj estas or-
namitaj per pentraĵoj de reĝoj kaj imperiestoj, kaj an-
taŭ la fenestroj estis ruĝaj kurtenoj kun franĝoj — vi
ja komprenas kion mi aludas. Mi —
deŝiras floron de siringo kaj tenas sub la nazo de la
fraŭlino
Mi neniam estis enirinta la kastelon, neniam vidis pli
multe ol la preĝejon — sed ĉi tio estis pli bela; kaj kiel ajn miaj pensoj kuradis, ili konstante reiris tien. Kaj
iom post iom naskiĝis en mi la sopiro provi unu fo-
jon la plezuron de — fine, mi enŝteliĝis, vidis kaj ad-
miris. Sed tiam iu venis! Ekzistis nur unu elirejo por
sinjoraj homoj, sed por mi ekzistis ankoraŭ unu, kaj
mi ne havis alian elekton ol ĝin!
La fraŭlino kiu prenis la siringon, lasas ĝin fali sur la tablon Jean
Post tio mi komencis kuri, ĵetis min tra vico de framb-
arbustoj, rapidegis trans plantejon de fragoj kaj alve-
nis sur la terason de rozoj. Tie mi ekvidis rozkoloran
veston kaj paron da blankaj ŝtrumpoj — tio estis vi.
Mi kuŝigis min sub amason da sarkaĵo, sub — imagu
al vi — sub kardoj pikantaj kaj malseka teraĵo mal-
bonodoranta. Kaj mi rigardis vin promenanta inter la
rozoj, kaj mi pensis: se estas vere, ke rabisto povas
enveni en la ĉielon kaj resti kun la anĝeloj, tiam estas
strange, ke infano de taglaboristo tie ĉi sur la tero de
23
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Dio ne povas enveni en la kastelan parkon kaj ludi
kun la filino de grafo!
La fraŭlino elegie
ĉu vi kredas, ke ĉiuj malriĉaj infanoj havus tiajn sa-
majn pensojn, kiel vi en tiu okazo?
Jean
unue ŝanceliĝe, poste konvinkige
ĉu ĉiuj malriĉaj — jes — kompreneble! Kompreneble!
La fraŭlino Estas, sendube, senlima malfeliĉo esti malriĉa!
Jean
kun profunda doloro, troemfaze
Ho, fraŭlino Julie! Ho! — Hundo povas havi la perme-
son kuŝi en la sofo de la grafino, ĉevalo povas esti
karesata sur la buŝego per fraŭlina mano, sed serv-
utulo —
turniĝas
— ja ja, estas ŝtofo en unu aŭ alia, tiel ke li altiĝas en la mondo, sed kiom ofte tio okazas! — nu, ĉu vi scias kion mi poste faris! — Mi enkuris en la muelejan
rivereton tute vestita; estis eltirita kaj ricevis batojn.
Sed la sekvintan dimanĉon, kiam la patro kaj ĉiuj de
la domo forveturis por viziti mian avinon, tiam mi tiel
aranĝis, ke mi restis hejme. Kaj tiam mi lavis min per
nigra sapo kaj varma akvo, surmetis mian plej bonan
veston kaj iris en preĝejon, kie mi estis vidonta vin!
Mi vidis vin kaj reiris hejmen, decidinte morti; sed mi
volis morti bele kaj agrable, sen doloro. Kaj tiam mi
memoris, ke estas danĝere dormi sub sambuko. Ni
havis grandan sambukon ĵus florantan. ¯in mi prira-
bis je ĉio, kion ĝi posedis, kaj tiarimede mi sternis
24
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
kuŝujon al mi en avenkestego. ĉu vi rimarkis, kiel gla-
ta estas aveno? mola por la mano kiel homa haŭto —
nu, mi surfaligis la kestan kovrilon kaj fermis la oku-
lojn; endormiĝis kaj estis vekita fakte tre malsana.
Sed mi ne mortis, laŭ kio vi povas vidi.
Kion mi volis — mi ne scias! Vin gajni estis ja ne-
nia espero — sed vi estis simbolo kiel senespere estas
leviĝi el la rondo, en kiu mi naskiĝis.
La fraŭlino Vi rakontas ĉarme, sciu! ĉu vi vizitadis lernejon?
Jean
Iom; sed mi legis multajn romanojn kaj iris al teatro.
Krom tio mi aŭdis bonedukitajn homojn paroli, kaj
de ili mi lernis plej multe.
La fraŭlino ĉu vi staras kaj aŭskultas, kion ni diras!
Jean
Jes certe! Kaj multon mi aŭdis! kiam mi okupis la ve-
turigistan sidilon aŭ remis la ŝipeton. Iun fojon mi
aŭdis fraŭlinon Julie kun amikino…
La fraŭlino Ho! — Kion vi aŭdis tiam?
Jean
Jes ja, ne estas facile rediri; sed certe mi miris iom, kaj ne komprenis, kie vi lernis ĉiujn vortojn. Povas esti,
ke en la fundo ne ekzistas tiel granda diferenco inter
homoj kaj homoj!
La fraŭlino Ho fi! Ni ne vivas same kiel vi, kiam ni estas gefian-
ĉoj.
Jean
fikse rigardas ŝin
ĉu tio estas tute certa? Jes, antaŭ mi fraŭlino ne ŝaj-
nigu sin senkulpa …
La fraŭlino Estis malnoblulo, al kiu mi donis mian amon.
25
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
Tiel vi ĉiam diras — poste.
La fraŭlino ĉiam?
Jean
Mi kredas, ke ĉiam, ĉar mi aŭdis la esprimon multfoje
antaŭe ĉe samspecaj okazoj.
La fraŭlino Kia okazo?
Jean
Sama kiel la nun priparolata! La lastan fojon …
La fraŭlino stariĝas
Silentu! Mi ne volas aŭdi pli!
Jean
Ankaŭ ŝi ne volis — tio estas stranga. Nu, mi petas do
vian permeson foriri por dormi.
La fraŭlino afable
Foriri por domi en la somermeza nokto!
Jean
Jes! Danci kun la popolaĉo tie sur la monteto ne ne-
pre plaĉas al mi.
La fraŭlino Kunprenu la ŝlosilon de la boato kaj remveturigu min sur la lago, mi volas vidi la sunleviĝon?
Jean
ĉu tio estas saĝa?
La fraŭlino ŝajnas laŭ viaj paroloj, ke vi timas pri via famo!
Jean
Kial ne? Mi ne deziras esti ridinda, ne deziras esti for-
pelota kaj resti sen serva atestaĵo, kiam mi fondos
mian propran entreprenon. Kaj mi opinias ankaŭ, ke
min ligas ia devo rilate al Kristin.
La fraŭlino O ho, nun ankaŭ Kristin …
Jean
Jes, sed ankaŭ vi. — Obeu mian konsilon, iru en vian
ĉambron por dormi!
La fraŭlino ĉu mi obeu al vi?
26
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
Unu fojon nur; por via propra bono! Mi vin petas! La
nokto estas baldaŭ finota, la dormo ebriigas, kaj la
kapo fariĝas varmega! Iru dormi! Cetere — se mi ne
aŭdas erare — la homoj venas ĉi tien por serĉi min!
Kaj se oni trovas vin ĉi tie, vi estas perdita!
La ˛oro alproksimiĝas kantante:
Du venis virinoj el arboj
Tridiridi-ralla tridiridi-ra.
Piedoj de unu malsekaj
Tridiridi-ralla-la.
Pri cent ili diris taleroj
Tridiridi-ralla tridiridi-ra.
Sed havis apenaŭ oeron
Tridiridi-ralla-la.
Florkronon mi al vi donas
Tridiridi—ralla—tridira.
Alian mi penskonas
Tridiridi—ralla—la!
La fraŭlino Mi konas la bienhomojn, kaj mi ilin amas, kiel ili amas min. Lasu ilin veni kaj vi vidos!
Jean
Ne, fraŭlino Julie, ili ne amas vin. Ili akceptas vian
nutraĵon, sed ili kraĉas post ĝin! Kredu min! Aŭskultu
ilin, nur aŭskultu ilin, kion ili kantas! — Ne, ne aŭs-
kultu!
27
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Ekaŭskultas
Kion ili kantas?
Jean
Estas kalumnia kantaĵo! Pri vi kaj mi!
La fraŭlino Hontinde! Ho, fi! Kaj kiel perfide! —
Jean
La kanajlaro estas ĉiam malkuraĝa! Kaj en ĉi tiu ba-
talo oni povas nur forkuri!
La fraŭlino Forkuri? Sed kien? Eksteren ne estas eble trairi! Kaj al Kristin ni ne povas iri!
Jean
Tiel! ĉu en mian ĉambron? La neceso ne havas leĝon;
kaj al mi vi povos fidi, ĉar mi estas via vera, sincera
kaj respektoplena amiko!
La fraŭlino Sed supozu! — supozu ke oni serĉos nin tie?
Jean
Mi riglos la pordon, kaj se oni volos enrompi ĝin, mi
pafos! — Venu!
surgenue
Venu!
La fraŭlino grave
ĉu vi promesas al mi …?
Jean
Mi ĵuras!
La fraŭlino eliras rapide dekstren
Jean
rapide postsekvas
28
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Baledo
Vilaĝanoj eniras feste vestitaj, kun floroj sur la ĉapeloj; violonludanto en la unua vico; kvaronbarelon da biero
kaj bareleton da brando, ornamitajn per verdaĵo, oni
metas sur la tablon; glasojn oni alportas. Post tio oni
trinkas. Poste oni faras rondon, kantas kaj dancas la
dancludon:
”Du venis virinoj el arboj”.
Farinte ĉi tion, ili reforiras kantante.
* * * La fraŭlino eniras sola; ekvidas la malordon en la kuirejo; kunfrapas la manojn; poste ŝi elprenas plumtufon kaj pudrumas
sian vizaĝon
Jean
eniras; ekscitita
Jen vi vidas! Kaj vi aŭdis! ĉu vi pensas, ke estas eble
resti ĉi tie!
La fraŭlino Ne! Mi pensas ke ne! sed kion ni devas do fari?
Jean
Forkuri, forvojaĝi, malproksimen de ĉi tie!
La fraŭlino Forvojaĝi? Jes, sed kien?
Jean
Al Svisujo, al la italaj lagoj; tie vi ne estis?
La fraŭlino Ne! ĉu tie estas bele?
Jean
Ho, eterna somero, oranĝarboj, laŭroj, ho!
La fraŭlino Sed kion ni poste faru tie!
29
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
Mi fondos hotelon kun unuaklasaj vendaĵoj kaj unu-
aklasaj klientoj.
La fraŭlino Hotelon?
Jean
Jen estas vivo, kredu; senĉese novaj vizaĝoj, novaj lin-
gvoj; ne unu minuto da libertempo por cerbumado
aŭ nervoj; nenia serĉo de okupado — ĉar la laboro
donas sin mem: nokte kaj tage la sonorileto ektintas,
la vagonaro fajfas, la omnibuso iras kaj reiras; dum la
pecoj da oro ruladas en la kontoro. Jes estas vivo!
La fraŭlino Jes, tio estas vivi! Kaj mi?
Jean
La ordonantino de la domo; la ornamo de la firmao.
Kun via aspekto … kaj via kondutmaniero — ho estos
certa sukceso! Kolosa! Vi sidas kvazaŭ reĝino en la
kontoro movigante la sklavojn per ekpremo al elek-
tra butono; la gastoj pretermarŝas en longa vico an-
taŭ via trono kaj metas modestaj sian trezoron sur
vian tablon — vi ne povas kredi, kiel tremas la homoj,
kiam ili ricevas en sian manon kalkulon — mi salos la
notojn kaj vi sukeros ilin per via plej bela rideto — ha!
ni forvojaĝu de ĉi tie —
elprenas el sia poŝo informlibreton de veturoj
— tuj, per la proksima vagonaro! — ni estos en Mal-
mö je la sesa kaj tridek minutoj; en Hamburgo je la
oka kaj kvardek minutoj morgaŭ matene; Frankfur-
to—Bazelo unu tagon, kaj en Komo per la fervojo de
Sankta Gotardo post, mi vidu, tri tagoj! Tri tagoj!
La fraŭlino ĉio tio estas tre bona! Sed Jean — donu al mi la kura-30
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
ĝon — diru, ke vi amas min! Venu kaj ĉirkaŭbraku
min!
Jean
ŝanceliĝante
Mi volas — sed mi ne kuraĝas! Ne en ĉi tiu domo plu.
Mi amas vin — sen dubo — ĉu vi povas dubi pri tio?
La fraŭlino timente, vere virinece
”Vi”! — Diru ”ci”! Inter ni ne ekzistas plu baroj! —
Diru ”ci’!
Jean
turmentite
Mi ne povas! Ekzistas baroj inter ni ankoraŭ, tiel lon-
ge kiel ni restas en ĉi tiu domo — ekzistas la estinte-
co, ekzistas la grafo — kaj mi neniam renkontis iun
personon, al kiu mi havas tian respekton — sufiĉas,
ke mi ekvidas liajn gantojn kuŝantaj sur seĝo, mi tuj
sentas min malgranda — sufiĉas, ke mi ekaŭdas la so-
norileton tie supre, mi kuntiriĝas pro timo, kiel time-
ma ĉevalo — kaj kiam mi vidas nun liajn botojn sta-
rantaj tiel rektaj kaj fieraj, mi sentas ektiriĝon en mia dorso!
piedfrapas la botojn
Superstiĉo, antaŭjuĝoj, kiujn oni instruis al ni kom-
ence de nia infaneco — sed kiujn, oni povos tiel facile
forgesi. Venu nur en alian landon, kie estas respubli-
ko, kaj oni ekstaras sur la nazo antaŭ la livreo de mia
pordisto — sur la nazo oni devas stari, vi komprenu!
sed mi ne staros! Mi ne estas naskita por stari sur la
nazo, ĉar troviĝas en mi ŝtofo, troviĝas karaktero, kaj
se mi nur ekkaptos la unuan branĉon, tiam vi vidos,
31
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
ke mi surrampos la arbon! Mi estas lakeo hodiaŭ, sed
venontjare mi estos posedanto, post dek jaroj mi es-
tos rentulo, kaj poste mi iros en Rumanujon, ordeni-
gos min, kaj povos — rimarku bone ke mi diras povos
— fini kiel grafo!
La fraŭlino Bele, bele!
Jean
Ha, en Rumanujo oni aĉetas al si la titolon de grafo,
kaj tiel vi estos grafino malgraŭ ĉio! Mia grafino!
La fraŭlino Mi ne zorgas pri tio, kion mi nun ĵetas post min! —
Diru, ke vi min amas, se ne — ja, kio mi estas se ne?
Jean
Mi diros ĝin mil fojojn — poste! Nur ne tie ĉi! Kaj an-
taŭ ĉio, neniaj sentoj, se ĉio ne estu perdita! Ni devas
konsideri la aferon sobre! kiel saĝaj homoj,
elprenas cigaron, senpintigas kaj ekbruligas ĝin
Sidiĝu nun tie! kaj mi sidiĝu ĉi tie, kaj tiel ni interparolu, kvazaŭ nenio estus okazinta.
La fraŭlino senespera
Ho, Die mia! ĉu vi ne havas sentojn!
Jean
Mi! Ne ekzistas homo same sentema kiel mi; sed mi
scias min regi.
La fraŭlino ĵus vi povis kisi mian ŝuon — kaj nun!
Jean
severe
Jes, tio estis tiam! Nun alion ni devas pripensi.
La fraŭlino Ne parolu al mi severe!
Jean
Ne! sed saĝe! Unu malsaĝaĵo estas farita, ne faru pli
da ili! La grafo povas reveni en kiu ajn momento kaj
32
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
antaŭ tio niaj sortoj devas esti difinitaj. Kiel ŝajnas al vi miaj planoj pri la estonteco? ĉu vi aprobas ilin?
La fraŭlino Ili ŝajnas al mi tre akcepteblaj, sed nur unu deman-don: por tiel granda entrepreno estas necesa granda
kapitalo; ĉu vi havas ĝin?
Jean
mordetas la cigaron
Mi! Tute certe! Mi havas mian konon specialistan,
mian eksterordinaran sperton, miajn lingvokonojn!
Tio estas kapitalo taŭga, mi kredas!
La fraŭlino Sed per ĝi vi eĉ ne povas aĉeti fervojan bileton.
Jean
Tio estas sendube vera; sed jen la kaŭzo, kial mi ser-
ĉas komanditanton, kiu povos pruntedoni la fondka-
pitalon!
La fraŭlino Kie vi trovos tian homon rapide?
Jean
Tian vi trovos, se vi volas fariĝi mia kompanianino!
La fraŭlino Tion mi ne povas. Kaj mi mem nenion posedas.
Paŭzo
Jean
Sekve la tuta afero nuliĝas—
La fraŭlino Kaj —
Jean
ĉio restas kiel estas!
La fraŭlino ĉu vi kredas, ke mi restos sub ĉi tiu tegmento kiel via kunkuŝantino? ĉu vi kredas, ke mi volas lasi la bien-personaron fingromontri al mi; ĉu vi pensas, ke mi
povas rigardi mian patron en la vizaĝon post tio ĉi?
Ne! Forkonduku min de ĉi tie, de la malhonoriĝo kaj
hontego! — Ho, kion mi faris, Dio mia, Dio mia!
Ploras
33
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
Aj nu, ĉu nun komenciĝas tiu tono! — Kion vi faris?
La samon, kion multaj antaŭ vi!
La fraŭlino krias en konvulsia tordiĝo
Kaj nun vi malestimas min! — Mi falas, mi falas!
Jean
Falu malsupren al mi, kaj mi levos vin poste!
La fraŭlino Kiu terura potenco altiris min al vi? Tiu de la malfor-tulo al la fortulo? Tiu de la falanto al la leviĝanto! Aŭ ĉu tio estis amo! Amo tio! ĉu vi scias, kio estas amo?
Jean
Mi? Jes certe, pri tio vi estu tute certa; ĉu vi kredas, ke mi ne provis jam la batalon?
La fraŭlino Kian lingvaĵon vi parolas kaj kiajn pensojn vi pensas!
Jean
Tion mi lernis, kaj tia mi estas! Ne estu nun nerva kaj
ne ludu noblamaniere, ĉar ni estas nun ambaŭ egal-
valoraj! — Nu nu, knabineto mia, venu kaj mi propo-
nos al vi glason da ekstra bonaĵo!
Malfermas la tirkeston de la tablo kaj elprenas vin-
botelon; plenigas du uzitajn glasojn.
La fraŭlino De kie vi ricevis tiun vinon?
Jean
De la kelo!
La fraŭlino Burgunda de mia patro!
Jean
ĉu ĝi ne taŭgas por la bofilo?
La fraŭlino Kaj mi trinkas bieron! Mi!
Jean
Tio montras nur, ke vi havas malpli bonan gustosen-
ton ol mi.
La fraŭlino ŝtelisto!
Jean
ĉu vi intencos ĉikani min?
34
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Ho ho! Kunkulpa kun endoma ŝtelisto! ĉu mi estis ebria, ĉu mi agis sonĝante en ĉi tiu nokto? La somermeza nokto! La festo de ludoj senkulpaj …
Jean
Senkulpaj, hm!
La fraŭlino iradas tien reen
ĉu ekzistas sur la tero en ĉi tiu momento homo same
malfeliĉa kiel mi!
Jean
Kial vi estas malfeliĉa? Post tia konkero! Pensu pri
Kristin tie interne! ĉu vi ne kredas, ke ankaŭ ŝi havas
sentojn?
La fraŭlino Mi tion kredis antaŭ momento, sed mi ne kredas plu!
Ne; lakeo estas lakeo …
Jean
Kaj putino estas putino!
La fraŭlino surgenue kunplektinte la manojn
Ho, Dio en la ĉielo, ĉesigu mian mizeran vivon! For-
prenu min el tiu ĉi putraĵo, en kiun mi dronas! Savu
min! Savu min!
Jean
Mi ne povas nei, ke mi kompatas vin! Kiam mi kuŝis
en la cepobedo kaj vidis vin en rozĝardeno, tiam … ĉu
mi diru tion nun... mi havis la samajn malbelajn pen-
sojn, kiel ĉiuj buboj.
La fraŭlino Sed vi, kiu volis morti pro mi!
Jean
En la avenkestego? Tio estis nura babilaĵo.
La fraŭlino ĉu mensogo sekve—!
Jean
kontencas esti dormema
Preskaŭ! Tiun rakonton mi laŭ mia memoro legis en
ia gazeto pri kamentubisto, kiu kuŝiĝis sin en brulo-
35
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
lignaĵujon kun siringfloroj, ĉar li estis leĝe persekuta-
ta pro ŝuldata infaneduka pago …
La fraŭlino Ha, vi estas tia …
Jean
Ion mi devis trovi! Oni ĉiam kaptas la virinojn per
luksbrilaĵoj!
La fraŭlino Malnoblulo!
Jean
Fek!
La fraŭlino Kaj nun vi ekvidis la dorson de la akcipitro —
Jean
Ne precize la dorson —
La fraŭlino Kaj mi devis esti la unua branĉo —
Jean
Sed la branĉo estis putra —
La fraŭlino Mi estus la ŝildo de la hotelo —
Jean
Kaj mi la hotelo —
La fraŭlino Sidadi ĉe via kastablo, allogi viajn klientojn, falsi viajn kalkulojn —
Jean
Tion mi mem —
La fraŭlino Ke homa animo povas esti tiel profunde malpurega!
Jean
Lavu ĝin do!
La fraŭlino Lakeo, servisto, stariĝu, kiam mi parolas!
Jean
Kunkuŝantino de servisto, voluptbubino de lakeo, si-
lentu kaj eliru de ĉi tie. ĉu vi venas por riproĉi min,
ke mi estas kruda? Tiel krude, kiel vi kondutis hodiaŭ
vespere, neniam kondutis iu el miaj egaluloj. ĉu vi
kredas, ke iu servistino atakas virojn kiel vi? ĉu vi vi-
dis iun knabinon el mia klaso sin proponi tiamanie-
re? Tion mi vidis nur inter bestoj kaj virinoj falintaj!
36
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino frakasita
Estas ĝuste; batu min; piedpremu min; mi ne meritas
ion pli bonan. Mi estas malbonega; sed helpu min!
Helpu min eliri el ĉi tio, se ekzistas ia ajn eblo!
Jean
pli pace
Mi ne volas surgluigi al mi la honton cedi mian por-
cion de la honoro esti deloginta; sed ĉu vi kredas, ke
homo en mia situacio kuraĝus ĵeti siajn rigardojn al
vi, se vi mem ne estus sendinta la inviton! Mi sidas
ankoraŭ mirigita —
La fraŭlino Kaj fiera —
Jean
Kial ne? Kvankam mi devas konfesi, ke la venko es-
tis por mi tro facila por povi efektive doni ebriecon.
La fraŭlino Batu min plie!
Jean
stariĝas
Ne! Pardonu al mi, anstataŭe, tion, kion mi diris! Mi
ne batas senarmigiton, eĉ malpli virinon. Mi ne po-
vas nei, ke unuflanke mi ĝojas esti vidinta, ke estis
nur kata oro tio, kio nin tie supre blindigis, esti vid-
inta, ke la akcipitro nur estis griza ankaŭ sur sia dor-
so, ke estis pudro sur la delikata vango, kaj ke povis
esti nigraj la randoj de la ungoj poluritaj, ke la naztu-
ko estis malpura kvankam ĝi odoris parfumon — sed
aliflanke turmentas min esti vidinta, ke tio al kies
atingo mi klopodadis, estis nenio pli alta, pli solida;
turmentas min vidi vin malleviĝinta tiel profunde, ke
vi estas longe sub via kuiristino; tio turmentas min
37
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
kvazaŭ vidi la aŭtunajn florojn, kiujn disvipadas la
pluvo kaj ŝanĝas en kotaĵon.
La fraŭlino Vi parolas, kvazaŭ vi estus jam mia superrangulo?
Jean
Tia mi ankaŭ estas: sciu, mi povus igi vin grafino, sed
vi neniam povos fari grafon el mi.
La fraŭlino Sed mi estas naskita de grafo, kaj tio vi neniam povos esti!
Jean
Tio estas vera: sed mi povus naski grafojn, se —
La fraŭlino Sed vi estas ŝtelisto; tio ne estas mi.
Jean
ŝtelisto ne estas la plej malbona! Ekzistas pli malbona
speco! kaj cetere: ĉar mi servas en iu domo, mi kon-
sideras min iasence membro de la familio, kvazaŭ in-
fano de la familio, kaj oni ne kalkulas kiel ŝtelon, ke
la infanoj rabetas beron el plenaj arbetoj!
Lia pasio ekvekiĝas denove
Fraŭlino Julie, vi estas belega virino, tute tro bona por tia, kia mi estas! Vi estis kaptaĵo de deliro, kaj vi volas kaŝi la kulpon imagante al vi, ke vi min amas! Tion
vi ne faras, se ne povas esti, ke mia eksteraĵo vin lo-
gas — kaj tiam via amo ne superas la mian — sed mi
neniam kontentiĝos esti por vi la nura animalo, kaj
vian amon mi neniam scios veki.
La fraŭlino ĉu vi estas certa pri tio?
Jean
Vi volas diri, ke tio povos okazi! Ke mi povus ami vin,
jes sen dubo: vi estas bela, vi estas bonedukita,
alproksimiĝas al ŝi kaj kaptas ŝian manon
38
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
klera, aminda kiom vi volas, kaj la flamo, kiun vi ve-
kis en viro, kredeble neniam estingiĝos.
Metas la brakon ĉirkaŭ ŝian talion.
Vi estas kvazaŭ bruligita vino kun fortaj spicoj, kaj
kiso de vi …
Li provas konduki ŝin eksteren; sed ŝi liberigas sin mal-
rapide.
La fraŭlino Lasu min! — Ne en tiu maniero vi min gajnos!
Jean
Kiel do? — Ne en tiu maniero! Ne karesoj kaj belaj
paroloj; ne prizorgo pri la estonteco, savo el malhon-
oro! Kiel do?
La fraŭlino Kiel? Kiel? Mi ne scias! — Nepre ne! — Mi abomenas vin same kiel mi abomenas musojn, sed mi ne povos
forkuri de vi!
Jean
Forkuru kun mi!
La fraŭlino sin rektiĝas
Forkuri? Jes, ni forkuru! — Sed mi estas tiel lacega!
Donu al mi glason da vino!
Jean enverŝas vinon
La fraŭlino ekrigardas sian horloĝeton
Sed ni unue parolu; ni havas ankoraŭ iom da tempo.
Trinkas unu glason; prezentas la glason por ricevi pli.
Jean
Ne trinku tiel malmodere, vi estos ebria!
La fraŭlino Kial tio estus grava?
Jean
Kial tio estus grava? Estas malnoble ebriigi sin! —
Kion vi intencis diri al mi nun?
39
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Ni forkuru! Sed ni unue parolu, tio estas: mi parolu, ĉar nur vi parolis ĝis nun. Vi rakontis vian vivon, nun
mi volas rakonti mian, tiel ni konos unu la alian ĝis-
funde, antaŭ ol ni komencos la migradon kune.
Jean
Momenton! Pordonu! Pripensu, ĉu vi ne pentos pos-
te, ke vi malzorge liveris la sekretojn de via vivo!
La fraŭlino ĉu vi ne estas mia amiko?
Jean
Jes kelkfoje! Sed ne fidu al mi.
La fraŭlino Tiel vi diras nur; — kaj cetere: miajn sekretojn konas, krome, ĉiu homo. — Sciu, mia patrino estis de neno-bela deveno, io tre simpla. ŝi estis edukita en la sia-
tempaj instruoj pri sociala egaleco, pri la libereco de
la virino kaj ĉio simila; kaj ŝi havis certan malemon al
geedzeco. Tial, kiam mia patro edziĝopetis ŝin, ŝi re-
spondis, ke ŝi neniam volas fariĝi lia edzino, sed ke ŝi
povos fariĝi lia amantino. Li klarigis al ŝi, ke li ne volas, ke la virino, kiun li amis, ricevu malpli da respek-
to ol li mem. Al ŝia klarigo, ke la respekto de la ĉir-
kaŭa mondo ne gravis por ŝi, kaj influita de sia pasio,
li akceptis ŝiajn kondiĉojn.
Sed per tio li estis forigita de sia kunularo kaj res-
tis al li nur la hejma vivo, kiu ne povis kontentigi lin.
Mi eniris la mondon — kontraŭ la deziro de mia pa-
trino, laŭ kio mi povis kompreni. Do, mi estis eduki-
ta de mia patrino por esti infano de la naturo kaj
krom tio mi lernis ĉion, kion knabo lernas, por ke mi
estu ekzemplo de tio, ke virino egalvaloras al viro. Mi
surhavis knabajn vestojn, lernis mastrumi ĉevalojn,
sed ne la bovinejon; mi devis strigli kaj surmeti la
40
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
jungilaron kaj ĉasi, eĉ provi lerni la terkulturadon! En
la bieno la virojn oni igis plenumi okupojn virinajn,
kaj virinojn plenumi okupojn virajn — kun la rezul-
to, ke la bieno preskaŭ estis ruinigita, kaj ni ekestis
ridindaĵo de la regiono. Fine mia patro ŝajnis vekiĝi
el la ensorĉo, li ribelis, tiel ke ĉio estis ŝangita laŭ lia deziro. Mia patrino malsaniĝis — kiu malsano, tion
mi ne scias — sed ŝi ofte havis konvulsiojn, kaŝis sin
en la subtegmentejo kaj en la ĝardeno, kaj ŝi restis ek-
sterdome la tutan nokton. Poste okazis la granda bru-
lo, pri kiu vi aŭdis. La domo, la ĉevalejo kaj la bovi-
nejo forbrulis, kaj tio en cirkonstancoj, kiuj vekis sus-
pektojn pri vola bruligo, ĉar la malfeIiĉo venis en la
tago post la finiĝo de la asekura kvaronjaro kaj la pre-
mioj, kiujn estis ensendinta mia patro, malfruiĝis per
la malzorgo de la transportanto, tiel ke ili ne alvenis
ĝustatempe.
ŝi plenigas la glason kaj trinkas.
Jean
Ne trinku pli multe!
La fraŭlino Ho, ĉu tio gravas! — Ni estis sen hejmo kaj devis dormi en la veturiloj. Mia patro ne sciis, kie ricevi monon
por la rekonstruo de la domoj. Tiam la patrino pro-
ponis al li pruntepreni de amiko el ŝia juneco, brik-
fabrikisto en la proksimaĵo. La patro prunteprenis,
sed ne bezonas pagi procentaĵon, kio mirigas lin. Kaj
tiel la biendomoj estis rekonstruitaj!
Trinkas denove.
ĉu vi scias, kiu forbruligis la biendomojn?
Jean
Via patrino!
41
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino ĉu vi scias, kiu estis la brikfabrikisto?
Jean
ĉu la amanto de via patrino?
La fraŭlino ĉu vi scias, kies estis la mono?
Jean
Silentu iom — ne! tion mi ne scias?
La fraŭlino ¯i estis de mia patrino!
Jean
De la grafo, sekve, se ne estis dota kontrakto?
La fraŭlino Ne ekzistis dota kontrakto! — Mia patrino havis malgrandan bonhavon, kiun ŝi ne volis meti sub la mas-
trumadon de mia patro, kaj tial ŝi deponis ĝin ĉe la
amiko.
Jean
Kiu ĝin pinĉis!
La fraŭlino Tute prave! Li ĝin retenis! — Tion ĉi ĉion mia patro eksciis; li ne povas procesi, ne povas repagi al la amanto de lia edzino, nek pruvi, ke estas la mono de
la edzino! — Tio estis la venĝo de mia patrino, ĉar li
ekprenis la regadon en la domo! Tiun fojon li pensis
pafmortigi sin! — famoj ĉirkaŭkuris, ke li tion faris,
sed malsukcesis! Sed li reviviĝas, kaj mia patrino de-
vas punpagi siajn agojn! Kvin jarojn mi travivis, kaj
imagu al vi kiajn! Mi simpatiis kun mia patro, sed mi
tamen stariĝis por mia patrino, ĉar mi ne konis la cir-
konstancojn. De ŝi mi lernis malfidon kaj malamon al
la viroj — ĉar ŝi malamis la virojn, laŭ tio kion vi aŭ-
dis — kaj mi ĵuris al ŝi neniam fariĝi sklavino de viro.
Jean
Kaj vi fianĉiniĝis kun la regna vokto!
La fraŭlino ¯uste tial, por ke li estu mia sklavo.
Jean
Kaj tion li ne volis?
42
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Li volis sendube, sed ne estis permesite al li! Mi enu-iĝis kun li!
Jean
Mi vidis tion — en la ĉevaleja korto!
La fraŭlino Kion vi vidis?
Jean
Kion mi vidis — kiamaniere li rompis la fianĉecon.
La fraŭlino Tio estas mensogo! Estis mi, kiu rompis! ĉu li diris, ke estis li, la malnoblulo?
Jean
Li certe ne estis ia malnoblulo? ĉu vi malamas la vi-
rojn, fraŭlino?
La fraŭlino Jes! — Plej ofte! Sed kelkfoje — kiam la malforteco venas — ho fi!
Jean
ĉu vi malamas ankaŭ min?
La fraŭlino Senlime! Mi volus mortigi vin kiel beston …
Jean
Kiel oni rapidas pafmortigi rabian hundon. ĉu ne?
La fraŭlino Jes, tiel!
Jean
Sed nun ne aperas ilo por pafi — kaj ne aperas hun-
do! Kion ni do faru?
La fraŭlino Forvojaĝu!
Jean
Por mortigi per turmentadoj unu la alian?
La fraŭlino Ne — por ĝuadi, du tagojn, semajnon, tiom longe ki-om oni povas ĝui kaj poste — morti.
Jean
Morti? Kia malsaĝaĵo! Mi tre preferas fondi hotelon!
La fraŭlino ne aŭdante Jean-on
— ĉe la lago de Komo, kie konstante briladas la suno,
kie la laŭroj verdas en Kristnasko kaj la oranĝoj varmruĝas.
43
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
La lago de Komo estas pluvnesto, kaj mi tie ne vidis
oranĝojn ekster la spicobutikoj; sed ĝi estas bona lo-
ko por fremduloj, ĉar estas tie multe da somerdomoj
luigataj al geamantoj, kaj tio estas tre profitodona in-
dustrio — ĉu vi scias kial? Ho, ili faras sian lukontrak-
ton por duonjaro kaj tamen post tri semajnoj ili fori-
ras!
La fraŭlino naive
Kial post tri semajnoj?
Jean
Ili ekmalpaciĝas, kompreneble! Sed la luprezon ili de-
vas pagi malgraŭ ĉio. Kaj post tio oni luigas denove.
Tiamaniere oni daŭrigas en senĉesa vico, ĉar la amo
sufiĉas — kvankam ĝi ne longe daŭras!
La fraŭlino ĉu vi ne volas morti kun mi?
Jean
Mi ne volas morti, tute ne! ĉar plaĉas al mi vivi, kaj
ankaŭ ĉar memmortigo ŝajnas al mi krimo kontraŭ la
Providenco, kiu donis al ni la vivon.
La fraŭlino ĉu vi kredas al Dio, vi?
Jean
Jes, certe mi kredas! Kaj mi iras al preĝejo ĉiun duan
dimanĉon. — Sincere dirite, nun mi estas laca pri tio
ĉi, kaj nun mi foriros por dormi.
La fraŭlino Jes ja, kaj vi pensas, ke mi restos kontenta kun tio? ĉu vi scias, kion viro ŝuldas al virino, kiun li malvirgigis?
Jean
eltiras sian monujon kaj ĵetas sur la tablon arĝentan mo-
neron
Bonvolu! Mi ne volas ion ŝuldi!
44
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino ŝajnigante ne rimarki la insulton
ĉu vi scias, kion diras la leĝo …
Jean
Bedaŭrinde, la leĝo ne ordonas punon al virino, kiu
delogas viron!
La fraŭlino same kiel antaŭe
ĉu vi vidas alian rimedon, ol ke ni forvojaĝu, geedzi-
ĝu kaj eksedziĝu?
Jean
Sed se mi rifuzas fari la mezaliancon?
La fraŭlino La mezaliancon …
Jean
Jes, mian! Sciu: mi havas pli bonrangan devenon ol
vi, ĉar mi ne havas en mia parencaro bruligistinon!
La fraŭlino ĉu vi povas certi, ke ne?
Jean
Vi ne povas certi pri la malo, ĉar ni ne starigas gene-
alogian registron — krom ĉe la polico! Sed pri via ge-
nealogio mi legis en libro sur la tablo de la salono. ĉu
vi scias, kiu estis via fonda patro? Li estis muelisto, ĉe kies edzino la reĝo dormis unu nokton dum la dana
milito. Tiajn praulojn mi ne havas! Mi tute ne havas
praulojn, sed mi mem povos fariĝi praulo!
La fraŭlino Jen la rekompenco por tio, ke mi malfermis mian koron al malindulo, ke mi donis la honoron de mia fa-
milio …
Jean
La malhonoron! — Jen ja, mi avertis vin! Oni ne trin-
ku, ĉar tiam oni babilas! Kaj oni ne rajtas babili!
La fraŭlino Ve, kiom mi pentas! — Kiom mi pentas! — Kaj se vi almenaŭ amus min!
Jean
Lastafoje — kion vi volas diri? ĉu mi devas plori, ĉu
45
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
mi devas transsalti rajdvipon, ĉu mi devas kisi vin,
logi vin kuniri al la lago de Komo por tri semajnoj kaj
poste … kion mi devas? kion vi volas? tio ĉi komen-
cas esti turmenta! Sed tiel estas, kiam oni metas sian
nazon en virinajn aferojn! Fraŭlino Julie! Mi vidas, ke
vi estas malfeliĉa, mi scias, ke vi suferas, sed mi ne
povas kompreni vin. Ni aliaj ne kondutas tiel strange;
ni ne havas malamon inter ni! Ni amas kiel en ludo,
kiam la laboro lasas al ni tempon; sed ni ne havas
tempon por tio la tutan tagon kaj la tutan nokton kiel
vi! Mi konsideras vin malsana; certe vi estas malsana.
La fraŭlino Estu bona al mi; kaj nun vi parolas kiel homo.
Jean
Jes, sed estu homo mem! Vi kraĉis sur min kaj vi ne
permesas, ke mi sekigu min — sur vin!
La fraŭlino Helpu min, helpu min; diru nur, kion mi faru — kien mi rifuĝu?
Jean
En la nomo de Jesuo, se mi scius mem!
La fraŭlino Mi estis furiozanta, mi estis freneza, sed ĉu ne ekzistas iaspeca savo!
Jean
Restu kaj kvietiĝu! Neniu scias ion.
La fraŭlino Neeble! La bienanaro scias tion kaj Kristin scias tion!
Jean
Ili ne scias, kaj ili neniel povus kredi ion similan!
La fraŭlino malrapidiĝe
Sed, — povos okazi aukoraŭ unu fojon!
Jean
Tio estas vera!
La fraŭlino Kaj la sekvoj?
46
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
timigita
La sekvoj! — Kie mi havis mian kapon, ke mi ne pen-
sis pri tio? Jes, tiakondiĉe ekzistas nur unu maniero
— malaperi! Tuj! Mi ne akompanos vin, ĉar tiel ĉio
estos perdita, sed vi devas forvojaĝi sola — for— kien
ajn!
La fraŭlino Sola? Kien? — Tion mi ne povas!
Jean
Vi nepre devas! Kaj jam antaŭ ol la grafo revenos! Se
vi restos, vi scias, kiel fariĝos! Se unu fojon oni pekis, oni volas daŭrigi, ĉar la misfaro jam estas farita —
Tiel oni prenas pli kaj pli da riskoj — kaj fine oni tro-
viĝas malkovrita! Sekve, forvojaĝu! Skribu poste al la
grafo kaj ĉion konfesu, escepte ke estis mi! Kaj tion li
neniam povos diveni! Kaj mi ne pensas, ke li ne estos
tro fervora ekscii tion!
La fraŭlino Mi forvajaĝos, se vi kuniros!
Jean
ĉu vi estas freneza, homo? Fraŭlino Julie forkurus
kun sia lakeo! Tion oni legus en la gazetoj postmor-
gaŭ kaj tion la grafo neniel postvivus!
La fraŭlino Mi ne povas forvojaĝi! Mi ne povas resti! Helpu min!
Mi estas laca, tiel senlime laca. Ordonu al mi! Movi-
gu min, ĉar mi ne povas pensi plu, ne povas agi plu!
Jean
Jen vi vidas, kia malindulino vi estas! Kial vi parolas
fierajn vortojn kaj levas alte vian nazon, kvazaŭ vi es-
tus la mastro de la kreitaĵaro! Nu: mi ordonos al vi!
Iru supren en vian ĉambron kaj vestu vin; provizu vin
per vojaĝmono kaj revenu ĉi tien!
47
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino duonlaŭte
Akompanu min supren!
Jean
En vian ĉambron? — Nun vi estas freneza denove! —
ŝanceliĝas dum momento
Ne! Iru tuj!
Kaptas ŝian manon kaj elkondukas ŝin.
La fraŭlino irante
Parolu tamen afable al mi, Jean!
Jean
Ordono ĉiam sonas malafabla; provu! Provu!
Jean
sola; elpuŝas ekĝemon de malembarasiĝo; sidiĝas apud la
tablo; elprenas notkajeron kaj krajonon; kalkulas laŭte de tempo al tempo; senparola mienludado, ĝis kiam Kristin
eniras vestita por iri al preĝejo, portante en la mano ĉe-mizbrustumon kaj blankan kravaton.
Kristin
Sinjoro Jesuo, kiel aspektas ĉi tie! Kion vi entreprenis?
Jean
Ha, estas tiel, ke la fraŭlino entiris la bienanaron. ĉu
vi dormis tiel profunde, ke vi nenion aŭdis?
Kristin
Mi dormis kvazaŭ trabo!
Jean
Kaj jam vestita por iri al preĝejo?
Kristin
Je-es! Vi ja promesis al mi, ke vi akompanos min ho-
diaŭ al komuniĝo!
Jean
Ho jes, tio estas ja vera, mi forgesis! — Kaj jen vi al-
portas la ceremonian vestornamaĵon! Nu, venu do!
Sidiĝas; Kristin komencas survesti al li la brustumon
kaj la blankan kravaton. Paŭzo.
48
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
dormeme
Kiu evangelio estas hodiaŭ?
Kristin
Estas pri Johano Baptisto senkapigata, mi pensas!
Jean
Tio estos sendube terure longa! — Aj, vi sufokas min!
— Ho, mi estas tre dormema, tre dormema!
Kristin
Jes, kion li faris maldormante la tutan nokton; vi es-
tas ja tute verda en la vizaĝo!
Jean
Mi sidis ĉi tie kaj babilis kun fraŭlino Julie.
Kristin
ŝi ne scias, kio konvenas, tiu kreitaĵo!
Paŭzo
Jean
Aŭdu Kristin!
Kristin
Nu-u?
Jean
Estas ĉiuokaze strange, se oni pripensas.
Kristin
Kio estas stranga?
Jean
ĉio kune!
Paŭzo
Kristin
rigardas la glasojn kiuj staras duone malplenigitaj sur la tablo
ĉu vi ankaŭ trinkis kune?
Jean
Jes!
Kristin
Fi! — Rigardu en miajn okulojn!
Jean
Jes!
Kristin
ĉu estas eble? ĉu estas eble?
Jean
post pripenso
Jes! Estas!
49
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin
Uŝ! Tion tamen mi neniam povus kredi! Ne, fi! fi!
Jean
Vi ne estas jaluza al ŝi, ĉu?
Kristin
Ne, ne al ŝi! Se estus Klara aŭ Sofi; tiam mi elŝiras
viajn okulojn! Jes, tiel estas kaj restas; la kaŭzon mi ne konas. Ne, tio estas abomeninda!
Jean
ĉu vi estas kolera al ŝi, do?
Kristin
Ne, sed al vi! Estis malbona faro! Tre malbona! La
kompatinda knabino! — Ne! vere mi diras! mi neniel
volas resti plu en tiu ĉi domo, kiam oni ne povas res-
pekti siajn gemastrojn.
Jean
Kial oni devas ilin respekti?
Kristin
Ho jes, klarigu tion, vi kiu estas tiel ruza! Sed sendube vi ne volas servi al homoj, kiuj kondutas tiel malde-ce? ĉu ne vere? Oni malhonoras sin mem per tio, mi
pensas.
Jean
Jes, sed estas ja konsolo por ni, ke la aliaj tute ne es-
tas pli bonaj ol ni!
Kristin
Ne, tion mi ne opinias; ĉar se ili ne estas pli bonaj,
tiam ne estas ideo klopodi fariĝi pli bonaj homoj. —
Kaj pensu pri la grafo! Pensu pri li, kiu havis tiom da
ĉagreno en sia vivo! Ne, mi ne volas resti plu en tiu
ĉi domo! — Kaj kun tia kiel vi! Se estus la regna vok-
to; se estus ia plialtulo…
Jean
Kion?
Kristin
Ja-ja! Vi estas sendube bona, sed estas diferenco in-
ter homoj kaj homoj, ĉiuokaze. — Ne, tion mi neni-
am povos forgesi. — La fraŭlino, kiu estis tiel fiera,
tiel akra al viroj, ke oni neniam volis kredi ke ŝi fordo-50
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
nos sin — kaj al tiaspeculo! ŝi kiu preskaŭ pafmorti-
gis Dianan, la kompatindan, ĉar ŝi kuris kun la mopso
de la barilgardisto! — Jes, mi diras! — Sed ĉi tie mi ne
volas resti plu, kaj la dudek kvaran de oktobro mi for-
iros.
Jean
Kaj poste?
Kristin
Jes, ĉar ni ektuŝis tiun temon: povus esti taŭga tem-
po serĉi ion, ĉar ni ĉiukaze geedziĝos.
Jean
Nu, kion mi serĉu? Tian oficon mi ne povos ricevi kiel
edzo.
Kristin
Ne, tio estas evidenta! Vi ja povus akcepti oficon kiel
pordisto, aŭ peni eniron kiel pedelo en iun oficejon.
La regna pano estas apenaŭ sufiĉa, sed ĝi estas certa,
kaj edzino kun infanoj ricevas pension …
Jean
grimacante
Estas tre bone tio, sed ne estas laŭ mia prefero tuj
pripensi morti por edzino kaj infanoj. Mi devas kon-
fesi, ke mi tamen celis iom pli alten.
Kristin
Nu, viaj celadoj! Vi ankaŭ havas devojn. Pripensu ilin!
Jean
Ne incitu min per parolo pri devoj, mi sen tio bone
scias, kio estas mia farotaĵo!
Aŭskultas eksteren
Pri tio ni tamen havas sufiĉan tempon mediti. Eniru
nun kaj preparu vin por iri al la preĝejo.
Kristin
Kiu promenadas supre?
Jean
Mi ne scias. Eble estas Klara.
51
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin
ĉu povas esti la grafo, kiu revenis hejmen, sen ke ni
aŭdu lin?
Jean
timante
La grafo? Ne, tion mi ne povas kredi, li tiam certe so-
norigus.
Kristin
eliras
Nu, Dio nin helpu! Neniam mi spertis ion similan.
La suno ĵus leviĝis kaj brilas sur la suproj de la parkaj arboj; La lumo moviĝas iom post iom, ĝis ĝi eniras
malrekte tra la fenestroj
Jean
iras al la pordo kaj faras signon.
La fraŭlino eniras vestita por vojaĝo kaj portas birdan kaĝon, kov-ritan per tuko, kiun ŝi metas sur seĝon.
Jen mi estas preta.
Jean
Silentu! Kristin vekiĝis!
La fraŭlino la sekvanton nervozege
ĉu ŝi ion suspektas?
Jean
ŝi nenion scias! Sed, Dio mia, kian aspekton vi havas!
La fraŭlino Kiel? Mia aspekto?
Jean
Vi estas pala kiel mortinto kaj — pardonu, vi estas
malpura sur la vizaĝo.
La fraŭlino Lasu min do lavi min! Tiel!
ŝi iras al la lavujo kaj lavas la vizaĝon kaj manojn.
Donu al mi viŝtukon! — Ah, estas la suno, kiu leviĝas!
Jean
Kaj tiam krevas la monstro.
52
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Jes, estas la monstroj kiuj rajdis ĉi-nokte! — Sed, Jean, aŭskultu min! Akompanu min, ĉar nun mi havas ri-medojn!
Jean
dubante
ĉu sufiĉe?
La fraŭlino Sufiĉe por la komenco! Akompanu min, ĉar hodiaŭ mi ne povas veturi sola. Pensu, la somermeza festo-tago, en malfreŝaera vagono, enpakita en homamaso,
kiu rigardados; halti ĉe la stacioj, kiam oni volas flu-
gi. Ne, mi ne povas, mi ne povas! Kaj poste venas la
memoroj; la infanaĝaj memoroj de somermezaj tagoj
kun la preĝejo foliornamita — betulfoliaro kaj siring-
oj; la tagmanĝo kun la tablo preparita, la parencoj, la
amikoj; la posttagmezo en la parko, danco, muziko,
floroj kaj ludoj. Ho! oni forkuras, forkuras, sed la me-
moroj sekvas en la pakvagono, kaj la pento kaj la
konsciencaj doloregoj!
Jean
Mi akompanos vin — sed tuj, antaŭ el estos tro mal-
frue. Tuj en ĉi tiu momento!
La fraŭlino Surmetu do la eksterajn vestaĵojn!
Prenas la birdokaĝon
Jean
Sed neniu pakaĵo! Tiam ni estos trovitaj!
La fraŭlino Ne, neniu! Nur tiom, kiom oni povas havi en la ku-peo.
Jean
prenis sian ĉapelon
Kion vi havas tie? Kio estas?
La fraŭlino Estas nur mia fringelo. ¯in mi ne volas postlasi!
53
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Jean
Jen ankoraŭ! Ni eĉ kunportos birdokaĝon! Vi ja estas
freneza! Lasu la kaĝon!
La fraŭlino La sola propraĵo, kiun mi kunportas el la hejmo; la sola vivanta estaĵo, kiu min amas, post kiam Diana
fariĝis al mi malfidela! Ne estu kruela! Permesu al mi
ĝin kunporti!
Jean
Lasu la kaĝon, mi diras, — kaj ne parolu tiel laŭte —
Kristin povus nin aŭdi.
La fraŭlino Ne, mi ne lasas ĝin en fremdaj manoj! Mortigu ĝin prefere!
Jean
Donu al mi la bestetaĉon, mi ĝin senkapigos!
La fraŭlino Jes, sed ne dolorigu ĝin! Ne — ne, mi ne povas!
Jean
Donu; mi povas!
La fraŭlino Prenas la birdon el la kaĝo kaj kisas ĝin.
Ho, mia eta Serine, ĉu vi mortos nun pro via mastri-
no?
Jean
Bonvolu ne aranĝi scenojn; ja koncernas vian vivon,
vian bonstaton! Jen, rapidu!
Tiras la birdon el ŝiaj manoj, portas ĝin al la ligna ŝti-po kaj prenas la kuirejan hakilon.
La fraŭlino sin turnas for
Jean
Vi devus esti lerninta buĉi kokidojn anstataŭ pafi per
revolvero —
ekhakas
— tiam vi ne svenus pro guto de sango!
La fraŭlino krias
Mortigu ankaŭ min! Mortigti min! Vi kiu povas buĉi
54
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
senkulpan beston sen mantremo. Ho, mi malamas
kaj abomenas vin; inter ni estas sango! Mi malbenas
la momenton, kiam mi vin vidis, mi malbenas la mo-
menton, kiam mi ricevis vivon en mia patrino!
Jean
Nu, por kio estas utila malbeno! Iru!
La fraŭlino alproksimiĝas al la ŝtipo kvazaŭ altirita kontraŭ sia volo Ne, mi ankoraŭ ne volas iri; mi ne povas — mi devas
vidi — silenton! veturilo venas ekstere —
aŭskultas eksteren, dum ŝi fiksas la okulojn sur la lake-
on kaj la hakilon
Vi kredas, ke mi ne povas rigardi sangon! ĉu vi supo-
zas, ke mi estas tiel malforta … Ho — mi volus vidi
vian sangon, vian cerbon sur hakŝtipo — mi volus vi-
di tutan vian sekson naĝi en lago kiel tiu — mi kredas,
ke mi povus trinki el via kranio, mi volus bani miajn
piedojn en via brusta kavo, kaj mi povus manĝi vian
koron rostitan! — Vi kredas, ke mi estas malforta; vi
kredas, ke mi vin amas, ĉar mia ovo sopiregis vian
semon; vi kredas, ke mi volas porti vian idon sub mia
koro kaj nutri ĝin per mia sango — naski vian infanon
kaj akcepti vian nomon! Jen, kio estas via nomo? mi
neniam aŭdis vian familian nomon — supozeble vi
nenian havas. Mi fariĝus sinjorino ”Pordistdomaĉo”
aŭ madamo ”Balaaĵejo” — vi, hundo, kiu portas mian
kolĉenon, vi lakeo, kiu portas mian familian insignon
sur viaj butonoj — mi dividus vin kune kun mia kui-
ristino, konkurus kun mia servistino! Ho, ho, ho — vi
kredas, ke mi estas timema kaj volas forkuri! Ne, nun
mi restos — kaj poste tondru! Mia patro venas — tro-
55
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
vos sian komodon rompita — ke sia mono estas for!
Jen li sonorigos per tiu sonorilo — dufoje por sia ser-
visto kaj poste ordonos venigi la policestron — kaj
tiam mi ĉion rakontos! ĉion! Ho estos agrable atingi
finon — ke nur la fino venu! — Kaj poste lin frapos
apopleksio kun morto! — Tiel la fino nin trafos ĉiu-
jn — poste venos la trankvilo — la ripozo! — la eter-
na ripozo! — Tiel la blazono frakasiĝos sur la ĉerko —
la grafa gento estingiĝos kaj la lakea gento daŭrigos
en domo por sennomaj infanoj — ricevos laŭran kro-
non en strata defluilo kaj finos en malliberejo!
Jean
Jen parolas la reĝa sango! Brave, fraŭlino Julie! Enŝ-
topu nun ankaŭ la mueliston en la sakon!
Kristin
eniras preĝejvestita kun psalmolibro en la mano
La fraŭlino rapide iras renkonte al ŝi kaj falas en ŝiajn brakojn kvazaŭ por serĉi ŝirmon.
Helpu min, Kristin! Helpu min kontraŭ tiu viro!
Kristin
senmova kaj malvarma
Kia spektaklo nun estas en la festotaga mateno!
rigardas la ŝtipon
Kiel vi malpurigis tie ĉi! — Kion signifas tio ĉi? Kaj
kiel vi krias kaj bruegas!
La fraŭlino Kristin! Vi estas virino kaj vi estas amika al mi! Gardu vin kontraŭ tiu malnoblulo!
Jean
iom timema kaj embarasita
Dum la fraŭlinoj rezonas mi foriros por min razi!
Elglitas dekstren
56
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Vi min komprenos; kaj vi devos min aŭskulti!
Kristin
Ne, mi vere ne komprenas tiajn malĉastaĵojn! Kien vi
pensas iri vestita por vojaĝo — kaj li staras kun la ĉa-
pelo sur la kapo — Kio? — Kio? —
La fraŭlino Aŭskultu min, Kristin; aŭskultu min, mi ĉion malka-
ŝos —
Kristin
Mi ne volas ion scii —
La fraŭlino Vi nepre aŭskultu min —
Kristin
Pri kio temas? ĉu estas pri la malsaĝaĵoj kun Jean? Pri
tio mi ne zorgas, ĉar ne estas mia afero. Sed se ŝi ce-
las logi lin forkuri, mi metos punkton al tio!
La fraŭlino treege nervoze
Penu nun esti trankvila kaj aŭskultu. min! Mi ne po-
vas resti ĉi tie kaj Jean ne povas resti ĉi tie — ni de-
vas forveturi.
Kristin
Hm, hm!
La fraŭlino sereniĝas
Jen, mi ekhavis ideon — se ni veturus triope ekster-
landen — al Svisujo por aranĝi hotelon kune — mi
havas monon, vi komprenas — Jean kaj mi estrus la
tuton — kaj vi, mi pensas, prenus sur vin la kuirejon
— ĉu ne estos bonege! — Diru nun jes! Kaj venu kun
ni, por ke ĉio estu preta! — — Diru do jes!
ĉirkaŭprenas Kristinon kaj karesas ŝin
Kristin
malvarma kaj pensema
Hm, hm!
57
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino presto tempo
Vi neniam estis eksterlande en vojaĝo, Kristin — vi
foriros por vidi la mondon. Vi tute ne povas supozi,
kiel plezure estas vojaĝi per vagonaro — senĉese no-
vaj homoj — novaj landoj — kaj jen ni alvenos al
Hamburgo kaj vidos la zoologian ĝardenon preter-
pasante — tion plaĉos al vi — kaj poste ni iros en te-
atron por aŭdi operon — kaj kiam ni venos al Mun-
keno estos tie la muzeoj, kaj tie estas Rubens kaj Raf-
faelo, la grandaj pentristoj. Vi ja aŭdis pri Munkeno,
kie la reĝo Ludoviko loĝis — la reĝo, vi scias, kiu fre-
neziĝis — kaj jen ni vidos lian palacon — li havas an-
koraŭ palacojn, kiuj estas faritaj kiel en la fabeloj —
kaj de tie ne estas malproksime al Svisujo — kun la
Alpoj — imagu al vi la Alpojn neĝokovritaj dum so-
mermezo — kaj tie kreskas oranĝoj kaj laŭroj, kiuj
estas verdaj la tutan jaron —
Jean vidiĝas en la dekstra kuliso, akriganta sian razi-
lon per rimeno, kiun li tenas inter la dentoj kaj la mal-
dekstra mano; aŭskultas kontenta la interparoladon
kaj kapobalancetas konsente iom post iom.
La fraŭlino tempo prestissimo
— Kaj tie ni aranĝos hotelon — kaj mi sidos en la
kontoro, dum Jean akceptas la vojaĝantojn — eliras
por aĉeti — skribas leterojn — jen estas vivo, vi vidos
— jen signalas la vagonaro, jen venas la omnibuso,
jen sonoriĝas en la ĉambraro, jen sonoriĝas en la res-
toracio — kaj mi skribos la kalkulojn — kaj ni povos
ilin salumi. — Vi tute ne povas imagi, kiel timemaj
58
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
estas la vojaĝantoj, kiam ili pagas la kalkulon! — Kaj
vi — vi sidos kiel mastrino en la kuirejo. — Kompre-
neble vi ne mem staros ĉe la forno — kaj vi devos esti
belete kaj delikate vestita, kiam vi aperos antaŭ la
gastoj — kaj vi kun via eksteraĵo — jes mi ne flatas vin
— vi certe povas kapti viron ĉe okazo! riĉan anglon,
vi komprenas — tiajn homojn oni facile
malrapidiĝas
kaptas — kaj poste ni riĉiĝos — kaj konstruos kampo-
domon ĉe la lago de Komo — tie ja iom pluvas oka-
ze — sed
malförtiĝas
la suno ja ankaŭ brilos kelkfoje — kvankam nun es-
tas mallume — kaj — poste ja alie ni ja povos reveturi
hejmen — kaj reveni
paŭzo
— ĉi tien aŭ aliloken —
Kristin
Nu! ĉu vi fraŭlino mem kredas ĉion tion?
La fraŭlino neniigita
ĉu mi mem kredas?
Kristin
Jes!
La fraŭlino laca
Mi ne scias; mi ne plu kredas je io.
ŝi falas sur la benkon; metas la kapon inter la brakoj
sur la tablo
Nenio! Tute nenio!
59
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin
sin turnas dekstren, kie estas Jean.
Tiamaniere! Vi pensis forkuri!
Jean
honteta, metas la razilon sur la tablon
Forkuri? Estas iom tro aserti tion! Vi ja aŭdis la pro-
jekton de la fraŭlino, kaj kvankam ŝi nun estas laca
post la nokta maldormo, tiu projekto tre bone povas
efektiviĝi!
Kristin
Atentu! ĉu vi intencis, ke mi fariĝu kuiristino ĉe tiu
individuo …
Jean
akre
Volu uzi edukitan esprimon, kiam vi parolas al via
mastrino! ĉu komprenita!
Kristin
Mastrino!
Jean
Certe!
Kristin
Aŭdu tamen! Aŭskultu lin!
Jean
Jes, aŭskultu, tion vi certe bezonas, kaj babilu iom
malpli! Fraŭlino Julie estas via mastrino kaj la sama
afero, kiu igas vin malestimi ŝin, devus igi vin males-
timi vin mem!
Kristin
Mi ĉiam havis tiom da estimo por mi mem —
Jean
— ke vi povis aliajn malestimi! —
Kristin
— ke neniam mi malaltigis min sub mian rangon. Di-
ru, ke la grafa kuiristino havis ian interligon kun la
ĉevala purigisto aŭ la porkisto! Diru tion!
Jean
Ja, vi havis aferon kun noblamaniera viro, vi havis
bonŝancon!
60
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
Kristin
Noblamaniera viro, kiu vendas la avenon de la grafo
el la ĉevalejo —
Jean
Pri tio vi parolu, vi kiu akceptas procenton de la spi-
cisto kaj kiu lasas vin subaĉeti de la buĉisto!
Kristin
Kio?
Jean
Kaj vi ne povas plu havi respekton por viaj gemastroj!
vi, vi, vi!
Kristin
ĉu vi nun kuniros al la preĝejo? Vi bezonas bonan
predikon post via heroaĵo.
Jean
Ne, mi ne iros al la preĝejo hodiaŭ; vi iru sola por
konfesi viajn agojn!
Kristin
Jes, tion mi faros, kaj mi revenos kun pardono, tiom
ke sufiĉos ankaŭ por vi! Nia Savinto suferis kaj mor-
tis sur la kruco por ĉiuj niaj pekoj, kaj se ni venas al
li kun kredo kaj kun animo pentanta, li prenas sur sin
nian tutan ŝuldon.
La fraŭlino ĉu vi tion kredas, Kristin?
Kristin
Estas mia viva kredo envere, kaj estas mia infaneca
kredo, kiun mi konservis el mia juneco, fraŭlino Ju-
lie. Kaj tie kie la peko superfluas, tie ankaŭ superflu-
os la pardono!
La fraŭlino Ho, se mi havus vian kredon! Ho, se —
Kristin
Jes, sed tion oni ne povas ricevi sen aparta favoro de
Dio, kaj ne al ĉiuj ĝi estas donita.
La fraŭlino Kiuj do ĝin ricevas?
Kristin
Tio estas la granda sekreto de la pardona ago, kaj Dio
61
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
ne donas preferon al tiu aŭ alia persono, sed la plej
malgrandaj fariĝos altranguloj —
La fraŭlino Jes, sed tiam li donas preferon al la plej malgrandaj?
Kristin
daŭrigas
— kaj estas pli facile por kamelo trairi la trueton de
kudrilo ol veni en la regnon de Dio! Tiel estas, fraŭ-
lino Julie!
Nun mi tamen iras — sola, kaj preterpasante mi
ordonos al la ĉevalisto, ke li ne ellasu ĉevalojn, se iu
volus veturi antaŭ la reveno de la grafo! — Adiaŭ!
foriras
Jean
Kia diablo! — Kaj ĉio tio pro fringelo! —
La fraŭlino malvigla
Lasu la fringelon! ĉu vi vidas eliron el ĉi tio, finon de
ĝi?
Jean
meditas
Ne!
La fraŭlino Kion vi farus en mia situacio?
Jean
En via? Atendu? — Kiel nobela, kiel virino, kiel —
malvirta. Mi ne scias — Jes! Nun mi scias!
La fraŭlino prenas la razilon kaj faras geston
ĉu tiel?
Jean
Jes! — Sed mi ne farus tion — rimarku! ĉar estas di-
ferenco inter ni!
La fraŭlino ĉar vi estas viro kaj mi virino? Kia diferenco do estas?
Jean
La sama diferenco — kiel — inter viro kaj virino!
62
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino Mi volas! Sed mi ne povas! — Mia patro ankaŭ ne povis je tiu okazo, kiam li devus tion fari.
Jean
Ne, li ne devis tion fari! Li devis unue venki!
La fraŭlino Kaj nun mia patrino denove venĝas, pere de mi.
Jean
ĉu vi ne amas vian patron, fraŭlino Julie?
La fraŭlino Jes, senlime, sed mi eble lin ankaŭ malamis! Mi supozeble tion faris nerimarkite! Sed estas li, kiu min edu-
kis al malestimo de mia propra sekso, al duonvirino
kaj duonviro! Kies estas la kulpo pri tio, kio fariĝis?
De mia patro, de mia patrino, de mi mem! De mi
mem? Mi ja nenion propran havas? Mi ne hasas iun
penson, kiun mi ne ricevis de mia patro, iun pasion,
kiun mi ne ricevis de mia patrino, kaj la lasta — ke
ĉiuj homoj estas samaj — tion mi ricevis de li, mia
fianĉo — kiun mi tial nomas mizerulo! Kiel tio povas
esti mia propra kulpo? Transmeti la ŝuldon sur Jesu-
on, kiel Kristin faris — ne, por tio mi estas tro fiera kaj tro saĝa —dank’al la instruoj de mia patro — kaj ke
riĉulo ne povas eniri en la ĉielon tio estas malvero,
kaj Kristin, kiu posedas monon en la ŝparbanko, al-
menaŭ ne envenos tien! Kies estas la ŝuldo? ĉu nin
koncernas, kies estas la ŝuldo! Tamen estas mi, kiu
portos la ŝuldon, portos la sekvojn!
Jean
Jes, sed —
sonoriĝas akre du fojon en la sonorilo. La fraŭlino ek-
saltas; Jean ŝanĝas surtuton
Jean
La grafo estas hejme! Imagu, se Kristin —
iras al la paroltubo; frapetas kaj aŭkskultas
63
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino ĉu li estis ĉe la komodo?
Jean
Estas Jean, sinjoro grafo!
aŭskultas: Atentu: la rigardanto ne aŭdas, kion diras
la grafo
Jes, sinjoro grafo!
aŭskultas
Jes, sinjoro grafo! Tuj!
aŭskultas
Tuj, sinjoro grafo!
aŭskultas
Jes! Post duona horo!
La fraŭlino timegigita
Kion li diris? Pro Jesuo, kion li diris?
Jean
Li ordonis siajn botojn kaj sian kafon post duonhoro.
La fraŭlino Sekve post duona horo! Ho, mi estas tiel laca; mi nenion povas, ne povas penti, ne forkuri, ne resti, ne
vivi — ne morti! Helpu nun al mi! Ordonu al mi, kaj
mi obeos kiel hundo! Faru por mi la lastan servon,
savu mian honoron, savu lian nomon! Vi scias, kion
mi volus, sed ne volas. Volu tion, vi, kaj ordonu al mi
tion fari!
Jean
Mi ne scias — sed nun ankaŭ mi ne povas — mi ne
komprenas — Estas tiel, ke tiu ĉi surtuto kaŭzas, ke
mi ne povas ordoni al vi — kaj nun, post kiam la grafo
parolis al mi — mi ne ĝuste povas klarigi tion, sed —
oh, estas la diabla servisto, kiu troviĝas en mia dor-
64
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
so! — mi kredas, ke se la grafo nun venus — kaj ord-
onus al mi tranĉi mian kolon, mi tion tuj farus!
La fraŭlino ŝajnigu do, ke vi estas li kaj ke mi estas vi! — Vi ja povis antaŭ momento ludi tiel bone, kiam vi genu-fleksis — tiam vi estis la nobelulo — aŭ — ĉu vi neni-
am estis en la teatro kaj vidis la magnetiziston? —
jesa gesto de Jean
— Li diras al la subjekto: prenu la balailon; li ĝin pre-
nas; li diras: balau, kaj ĝi balaas —
Jean
Tiam do la alia devas dormi!
La fraŭlino ekstaze
Mi jam dormas — la tuta ĉambro estas por mi kiel
fumo — kaj vi ŝajnas esti fora forno — kiu similas al
nigre vestita viro kun altforma ĉapelo — kaj viaj oku-
loj brilas kiel la karboj, kiam la fajro estingiĝas — kaj via vizaĝo estas blanka makulo kiel estingiĝinta cind-ro —
La sunlunto envenis sur la plankon kaj lumas sur Jean
— estas tiel varme kaj bone —
ŝi frotetas la manojn kiel se ŝi ilin varmigus antaŭ faj-
ro
— kaj tiel lume kaj tiel kviete!
Jean
prenas la razilon kaj metas en ŝian manon
Jen la balailo! Iru nun dum estas lume — for en la foj-
nejon — kaj …
murmuretas en ŝian orelon
65
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
La fraŭlino vekigita
Dankon! nun mi iras al la ripozo! Sed diru nur, ke la
superuloj ankaŭ povas ricevi la donacon de la dia
pardono. Diru tion, ankaŭ se vi ne kredas.
Jean
La superuloj? Ne, tion mi ne povas! Sed atendu —
fraŭlino Julie — nun mi scias! Vi ja ne estas jam inter
la superuloj — kiam vi estas inter — la lastaj!
La fraŭlino Estas vere. — Mi estas inter la plej lastaj; mi estas la lasta el ĉiuj! Ho! — Sed nun mi ne povas iri — Diru
ankoraŭ unu fojon, ke mi iru!
Jean
Ne, nun ankaŭ mi ne povas! Mi ne povas!
La fraŭlino Kaj la superuloj fariĝos la plej malsupraj!
Jean
Ne pensu, ne pensu! Vi ja prenas ĉiun mian povon
ankaŭ de mi, tiel ke mi fariĝas malkuraĝa — Kio! ŝaj-
nis al mi, ke la sonorilo moviĝas! — Ne! ĉu ni metu
paperon en ĝin! — Tiel timi sonorilon! — Jes, sed ne
estas nur sonorilo — iu sidas malantaŭ ĝi — mano
movigas ĝin — kaj io alia movigas la manon, sed ŝir-
mu la orelojn per la manoj — ŝirmu ilin! Ja, tiam li
sonorigas ankoraŭ pli forte, sonorigos ĝis oni respon-
dos — kaj tiam estos tro malfrue kaj poste venos la
policestro kaj poste —
Du fortaj sonorigoj
Jean
subenfalas; poste li sin rektigas
Estas terure! Sed alia fino ne ekzistas! Iru!
La fraŭlino iras decide for tra la pordo
Kurteno
66
FRAŭLINO JULIE
eLIBRO
ISBN 91-7303-081-3
67